Zrozumienie strategii opcyjnej ratio spread

Saxo Group
Czym jest ratio spread?
Strategia opcyjna ratio spread polega na jednoczesnym kupowaniu i sprzedawaniu opcji w nierównych proporcjach. W przeciwieństwie do standardowego spreadu pionowego, który utrzymuje proporcję 1:1 między długimi i krótkimi kontraktami, ratio spread wprowadza nierównowagę, zapewniając asymetryczne możliwości zysku i ryzyka.
Dwie najpopularniejsze konfiguracje to ratio call spread, czyli strategia bycza z wykorzystaniem opcji call, oraz ratio put spread – strategia niedźwiedzia oparta na opcjach put.
Konstrukcja strategii ratio spread
Ratio call spread (strategia bycza)
Istnieją dwa sposoby skonstruowania ratio call spread w zależności od tego, jakie masz oczekiwania rynkowe.
1. Jeśli jesteś umiarkowanie nastawiony byczo i przewidujesz, że kurs instrumentu bazowego zbliży się do poziomu krótkiego strike, ale nie przekroczy go znacząco, kupujesz 1 opcję call at-the-money (ATM) i sprzedajesz wielokrotność opcji call out-of-the-money (OTM).
Przykład: Kup 1 opcję call z ceną wykonania 100 USD, sprzedaj 2 opcje call z ceną wykonania 110 USD.
Maksymalny zysk występuje, gdy instrument bazowy wygaśnie przy krótkim strike. Jeśli cena znacznie przekroczy poziom krótkiego strike, pojawia się nieograniczone ryzyko związane z niepokrytymi krótkimi opcjami call.
2. Jeśli jesteś nastawiony niedźwiedzio lub neutralnie i przewidujesz ograniczony wzrost ceny, sprzedajesz 1 opcję call ATM i kupujesz wielokrotność opcji call OTM.
Przykład: Sprzedaj 1 opcję call z ceną wykonania 100 USD, kup 2 opcje call z ceną wykonania 110 USD.
Pozwala to uzyskać premię początkową i pozostaje zyskowne, jeśli kurs instrumentu bazowego pozostanie poniżej krótkiego strike, ale wiąże się z ryzykiem w przypadku gwałtownego wzrostu ceny.
Ratio put spread (strategia niedźwiedzia)
Analogicznie, istnieją dwa sposoby na zbudowanie ratio put spread z wykorzystaniem opcji put.
1. Jeśli masz umiarkowanie niedźwiedzie nastawienie, spodziewasz się spadku, ale nie gwałtownego załamania, kupujesz 1 opcję put ATM i sprzedajesz wielokrotność opcji put OTM.
Przykład: Kup 1 opcję put z ceną wykonania 100 USD, sprzedaj 2 opcje put z ceną wykonania 90 USD.
Maksymalny zysk osiągany jest, gdy instrument bazowy w momencie wygaśnięcia znajduje się na poziomie krótkiego strike. Jeśli jednak cena spadnie zbyt mocno, ponosisz nieograniczone ryzyko wraz z dalszym spadkiem wartości instrumentu.
2. Jeśli Twoje oczekiwania są neutralne lub lekko bycze i zakładasz, że cena nie spadnie poniżej pewnego poziomu, sprzedajesz 1 opcję put ATM i kupujesz wielokrotność opcji put OTM.
Przykład: Sprzedaj 1 opcję put z ceną wykonania 100 USD, kup 2 opcje put z ceną wykonania 90 USD.
Pozwala to uzyskać premię początkową i pozostaje opłacalne, o ile cena instrumentu bazowego nie spadnie poniżej krótkiego strike.
Wybór poziomów strike i terminów wygaśnięcia
Podczas tworzenia strategii ratio spread musisz wziąć pod uwagę zarówno cenę wykonania (strike), jak i termin wygaśnięcia. Jeśli spodziewasz się stopniowego ruchu cenowego, powinieneś wybrać szerszy rozstaw cen wykonania, natomiast przy oczekiwanym gwałtownym ruchu bardziej wskazane może być wybranie bliżej położonych strike’ów.
Istotny jest również termin wygaśnięcia. Kontrakty z krótszym terminem wygaśnięcia narażają cię w większym stopniu na wpływ upływu czasu (theta), natomiast dłuższe terminy wygaśnięcia zapewniają większą wrażliwość na zmiany wolatywności implikowanej (vega).
Skew, kurtoza i ich wpływ na ratio spread
Skew wolatywności implikowanej
- Stromy skew (droższe opcje OTM). Sprzedawanie wielu opcji OTM może być atrakcyjne, ponieważ premie są zawyżone. Jednak wzrasta ryzyko, jeśli kurs instrumentu bazowego gwałtownie się przemieści.
- Płaski skew (podobna IV dla różnych strike’ów). Mniejsza przewaga premii przy sprzedawaniu wielu opcji. Trader może wówczas rozważyć bliższy wybór strike w celu maksymalizacji zysku.
Kurtoza (ryzyko grubych ogonów)
Wysoka kurtoza rynku oznacza, że skrajne ruchy cen występują częściej. Jeśli sprzedajesz wiele opcji (short ratio spread), jesteś narażony na ryzyko grubego ogona. Jeśli kupujesz wiele opcji (long ratio spread), możesz znacznie skorzystać na ruchach cenowych typu fat-tail.
Zastosowanie strategii ratio spread z pozycją w instrumencie bazowym
Wykorzystanie prognozy kierunku rynku
Trader może zastosować strategię ratio spread w połączeniu z istniejącą pozycją w instrumencie bazowym.
Przykład 1: Wzmocnienie byczej pozycji na kontraktach futures za pomocą ratio call spread
Załóżmy, że posiadasz 1 kontrakt futures na ropę naftową (Crude Oil) przy cenie 100 USD. Tworzysz proporcję 1x2 w strategii ratio call spread, wykonując następujące działania:
- Kupujesz 1 opcję call z ceną wykonania (strike) 105 USD.
- Sprzedajesz 2 opcje call z ceną wykonania 115 USD.
Możliwe są trzy główne scenariusze w zależności od ruchu ceny kontraktu futures na ropę naftową. Jeśli rynek pozostanie poniżej poziomu 105 USD, twoje opcje call wygasną bez wartości, ale możesz osiągnąć zysk na długiej pozycji w kontrakcie futures. Jeśli rynek wzrośnie do 115 USD, osiągniesz zysk na długim futures oraz na byczym spreadzie call 105-115. Powyżej 115 USD twoje zyski zostają ograniczone z uwagi na dodatkową krótką opcję call. Syntetyczna pozycja jest tu zbliżona do połączenia byczego spreadu call z wystawioną opcją covered call. W idealnym wariancie strategia ratio call spread jest przeprowadzona bez kosztów początkowych lub nawet z uzyskaniem premii.
Przykład 2: Wspomaganie krótkiej pozycji na kontraktach futures za pomocą ratio put spread
Załóżmy, że posiadasz krótką pozycję w 1 kontrakcie futures na złoto (Gold) przy cenie 3000 USD. Tworzysz proporcję 1x2 w strategii ratio put spread, wykonując następujące działania:
- Kupujesz 1 opcję put z ceną wykonania 2900 USD.
- Sprzedajesz 2 opcje put z ceną wykonania 2700 USD.
Jeśli cena futures spadnie umiarkowanie, twoje opcje put zapewnią dodatkowe zyski. Jeśli cena spadnie poniżej 2700 USD, zyski z krótkiej pozycji w kontrakcie zaczną się ograniczać na poziomie 2700 USD, ponieważ jesteś dodatkowo krótki na kolejny kontrakt wynikający z krótkich opcji put. Jednak jeśli kurs spadnie w okolice 2700 USD, ale się tam zatrzyma, zyskasz więcej niż na samej krótkiej pozycji w kontrakcie, ponieważ zarabiasz też na spreadzie put. Podobnie jak przy ratio call spread i długiej pozycji w kontrakcie, ta strategia pozwala wykorzystać twoją prognozę kierunku rynku i w idealnym wariancie nie wymaga wkładu własnego lub generuje premię.
Zalety i wady strategii ratio spread
Zalety
- Większa premia. Pobieranie premii z wielu wystawionych opcji zwiększa otrzymany kredyt.
- Możliwość lewarowania. Może zapewnić większy potencjał zysku w stosunku do poniesionego nakładu kapitału.
- Elastyczne modyfikacje. Można ją przekształcić w inne struktury (np. strategie typu butterfly czy condor) w miarę rozwoju sytuacji rynkowej.
Wady
- Niezdefiniowane ryzyko. Niektóre konfiguracje narażają inwestora na potencjalnie nieograniczoną stratę.
- Wymóg dużej marży. Sprzedawanie wielu krótkich opcji wymaga wyższego depozytu zabezpieczającego.
- Precyzyjnie ukierunkowany scenariusz. Strategia przynosi najlepsze wyniki, gdy cena dociera w okolice krótkich strike’ów.
Największym potencjalnym minusem przy wykorzystaniu strategii opcyjnej ratio spread w sposób kierunkowy jest fakt, że trader może być „zbyt trafny” w swojej prognozie. Jeśli prognoza kierunku rynku okaże się prawidłowa, a kurs znajdzie się powyżej krótkich opcji call (lub poniżej krótkich opcji put), zaczną generować się straty, pomimo poprawnej oceny kierunku.
Sprzedając jedną opcję i kupując wiele opcji, trader zakłada zazwyczaj, że albo nic się nie wydarzy, albo dojdzie do bardzo silnego ruchu. Często ma to miejsce wokół istotnego czynnika rynkowego, na który zwraca uwagę wielu uczestników rynku. Albo dane wydarzenie zgodne jest z oczekiwaniami i staje się praktycznie bez znaczenia, albo stanowi całkowite zaskoczenie i wywołuje silny ruch cen. Ryzykiem jest, że kurs zatrzyma się dokładnie na poziomie, na którym trader kupił wielokrotność opcji, co oznacza maksymalną stratę na krótkich opcjach i największy ból wynikający z upływu czasu (time decay).
Strategia ratio spread może zapewnić elastyczność
Strategia opcyjna ratio spread jest podobna do zarządzania zapasami – możesz sprzedawać wiele jednostek, aby zwiększyć potencjalny zysk, ale musisz ostrożnie zarządzać ryzykiem. Niezależnie od tego, czy kupujesz, czy sprzedajesz opcje w proporcji 1:x, strategia ta pozwala wyrażać pogląd kierunkowy z lewarowaną ekspozycją. Poprzez uwzględnienie skew, kurtozy i warunków rynkowych, inwestorzy mogą stosować ratio spread w celu maksymalizacji zwrotu przy jednoczesnej kontroli ryzyka spadkowego. Po połączeniu z pozycją w instrumencie bazowym strategia ta może dawać dodatkową elastyczność, pozwalając traderom dostosować poziom ryzyka i potencjalnego zysku do swoich preferencji.