Hoe vindt u de bied- versus laatprijs

Wat is de biedprijs? 

De biedprijs is de hoogste prijs die een handelaar bereid is te betalen om een longpositie (kopen) in een activum te openen. Degenen die willen profiteren van een longpositie, kopen het betreffende effect tegen de biedprijs en hopen dat de koers stijgt totdat de laatprijs hoger is dan de biedprijs die u accepteerde bij het verkopen van uw positie terug in de markt. 

Wanneer er een biedorder wordt ingevoerd, is er nooit een garantie dat de belegger het aantal aandelen of contracten tegen de gevraagde prijs zal ontvangen. Uiteindelijk komt het neer op liquiditeit. Er moeten voldoende verkopers beschikbaar zijn tegen de biedprijs om ervoor te zorgen dat kopers hun orders kunnen laten uitvoeren. 

Voorbeelden van de biedprijs 

Stel dat de huidige biedprijs van een aandeel op € 5,10 staat. U kunt besluiten om een limietorder te plaatsen en uw aandelen direct te kopen tegen een biedprijs van € 5,10. Plaatst u een limietorder op € 5,05, dan wordt deze prijs pas geaccepteerd als alle andere biedorders boven deze prijs zijn gevuld, zodat de biedprijs met vijf tikken kan dalen. 

Een limietorder stelt u in staat uw instapmoment te kiezen in plaats van de huidige marktprijs te accepteren. Met een limietorder kunt u de bied-laatspreiding verkleinen. Als de biedprijs € 5,10 is en de laatprijs € 5,13, kunt u bijvoorbeeld proberen een longpositie te openen op € 5,11 en wachten tot uw order wordt uitgevoerd. 

Voorbeelden van bied-exits 

Als u van plan bent om een open ‘long’ (koop)positie in een effect af te dekken, of als u het rechtstreeks wilt shortverkopen, kunt u deze verkopen tegen de beste beschikbare biedprijs, zolang er een koper aan de andere kant van de markt staat. 

U kunt limietorders gebruiken om short te gaan op een biedprijs die gelijkstaat aan, onder of boven de huidige biedprijs. Een biedprijs boven de huidige biedprijs zal, zoals besproken, waarschijnlijk de bied-laatspreiding verkleinen. Marktorders zijn ook beschikbaar voor degenen die bereid zijn elke direct beschikbare prijs te accepteren om een activum te verkopen. Een marktorder voor shortverkopen wordt meestal gebruikt wanneer een handelaar ervan overtuigd is dat de waarde van een activum nog veel verder zal dalen of wanneer een handelaar snel een positie wil verlaten. 

Wat is de laatprijs? 

De laatprijs is de laagste prijs waarvoor een belegger bereid is een effect te verkopen, althans voor dat moment. Net als de biedprijs schommelt de laatprijs tijdens een handelssessie. De laatprijs is doorgaans een goede indicatie van de marktwaarde van een aandeel op dat moment, hoewel u er niet uitsluitend op kunt vertrouwen om de ‘werkelijke’ waarde van een effect te bepalen. 

Net als bij een biedprijsorder is er geen garantie dat een shortverkooporder wordt uitgevoerd tegen de huidige laatprijs. Het hangt allemaal af van hoeveel aandelen of contracten een koper bereid is te accepteren tegen de laatste laatprijs.

Voorbeelden van de laatprijs 

Als de huidige laatprijs van een effect op € 5,15 staat, kunt u overwegen een limietorder te plaatsen om het effect short te verkopen op € 5,15 of voor elke prijs daarboven. Echter, als er een kooporder wordt ingevoerd met een limiet van € 5,18, moeten alle andere aanbiedingen onder dat bedrag, te beginnen bij €5,15, worden gevuld voordat de prijs door stijgt naar €5,18 en die order ook wordt uitgevoerd. 

Elke order die onder de huidige laatprijs wordt geplaatst, zal de bied-laatspreiding verkleinen of kan zelfs rechtstreeks op de biedprijs worden uitgevoerd, aangezien verkoop- en kooporders tegelijkertijd worden verrekend. Degenen die direct een effect willen shortverkopen, kunnen een marktorder plaatsen op € 5,15. Zelfs als de prijs daalt naar € 5,14 of zelfs € 5,13, zal hun order automatisch worden uitgevoerd. 

Hoe worden bied- en laatprijzen bepaald? 

Bied- en laatprijzen worden door de markt bepaald, in plaats van door een bepaalde persoon of organisatie. Het zijn feitelijk de marktkrachten van vraag en aanbod. Telkens wanneer de vraag groter is dan het aanbod, zullen de bied- en laatprijzen van een effect gestaag stijgen. Zodra het aanbod groter wordt dan de vraag, zullen de bied- en laatprijzen geleidelijk dalen. 

Het verschil tussen de bied- en laatprijzen, ook wel de ‘spread’ genoemd – hier komen we zo meteen op terug – wordt bepaald door de mate van beleggingsactiviteit in het effect. Hoe hoger de handelsvolumes, hoe kleiner de spread. Hoe lager de handelsvolumes, hoe groter de spread. 

De belangrijkste verschillen tussen bied- en laatprijzen 

• Neem het voorbeeld van een aandeel. Als u verwacht dat de waarde van een aandeel zal stijgen, koopt u het aandeel voor een prijs die u redelijk vindt. Als koper koopt u het aandeel tegen de ‘biedprijs’. Wanneer u besluit uw open positie te sluiten om uw aankoop te liquideren, wordt u de verkoper. U moet dan een ‘laatprijs’ noteren om te verkopen en zo het maximale rendement op uw oorspronkelijke investering te genereren.

• Meer dan één koper kan boven de biedprijs bieden. Verkopers kunnen niet onder de laatprijs noteren, omdat de order dan simpelweg wordt uitgevoerd tegen de laagst mogelijke prijs.

• De biedprijs staat in de markt ook wel bekend als de ‘verkoopkoers’ voor beleggers. Dat komt omdat een belegger bij de verkoop van een aandeel de laatst beschikbare biedprijs ontvangt. Als een belegger een aandeel koopt, krijgt hij de laatst beschikbare laatprijs. Het verschil tussen deze twee prijzen is de spread of marge die wordt betaald aan de broker die elke transactie afhandelt.

• Aan de koopkant van de markt worden beschikbare prijzen altijd in aflopende volgorde weergegeven. De hoogste prijs wordt gezien als de best mogelijke biedprijs. Aan de verkoopkant van de markt worden de prijzen altijd in oplopende volgorde weergegeven. De hoogste prijs wordt gezien als de best mogelijke laatprijs. De gemiddelde waarde tussen de best beschikbare bied- en laatprijs wordt daardoor gezien als de ideale realtimewaarde van een effect. 

De belangrijkste overeenkomsten tussen bied- en laatprijzen 

• Zowel de biedprijs als de laatprijs zijn tijdsgebonden. Ze tonen de prijs om een effect te kopen of verkopen op een bepaald moment. De bied- en laatprijzen veranderen vervolgens voortdurend in realtime. Op de financiële markten kan de bied- en laatprijs van een aandeel elke seconde veranderen, afhankelijk van de hoeveelheid geld die naar vraag of aanbod gaat. De mate van verandering is niet constant, maar is onlosmakelijk verbonden met de handelsvolumes.

• Zowel de bied- als de laatprijs zijn alleen relevant voor beleggers op het moment dat ze van plan zijn een effect te kopen of te verkopen. De prijzen helpen de vraag naar een effect te kwantificeren en de waarde van een aandeel gedurende een bepaalde periode te bepalen. 

Wat is de bied-laatspreiding? 

Een bied-laatspreiding is het verschil tussen de hoogste prijs die een koper bereid is te betalen voor een effect en de laagste prijs waarvoor een verkoper bereid is te verkopen. Deze spread wordt gezien als de transactiekosten voor een particuliere belegger. Kopers kopen tegen de beschikbare laatprijs, terwijl verkopers verkopen tegen de beschikbare biedprijs. 

In wezen laat de biedprijs zien hoe groot de vraag naar een effect is, terwijl de laatprijs de omvang van het aanbod vertegenwoordigt. 

Marktpartijen die de rol van market maker vervullen, kopen tegen de huidige biedprijs en verkopen tegen de huidige laatprijs. Brokers zetten vaak market makers in om effecten te kopen en verkopen tegen specifieke prijzen. Wanneer een particuliere belegger een transactie start, accepteert hij een van deze prijzen, afhankelijk van of hij wil kopen (laatprijs) of verkopen (biedprijs). 

Het verschil tussen die twee staat bekend als de spread, en dit verschil wordt door de market makers aangehouden als hun commissie voor het faciliteren van liquiditeit in de markt. 

Stel nu dat de bied-laatspreiding op een effect € 0,50 bedraagt: de biedprijs staat op € 19,50 en de laatprijs op € 20. 

De bied-laatspreiding in procenten is dan € 0,50 / € 20 x 100 = 2,50%. Hoe groter de spread, hoe duurder de transactie is, ongeacht aan welke kant van de markt je wilt instappen. 

Wat zorgt ervoor dat sommige bied-laatspreidingen breder zijn dan andere? 

De omvang van een bied-laatspreiding verschilt per effect. Meestal wordt de spread bepaald door de liquiditeit van elk effect. Hoe groter de liquiditeit in de markt, hoe kleiner de bied-laatspreiding doorgaans is. De valutamarkten (forex) staan erom bekend de meest krappe bied-laatspreads te hebben. 

Sommige van deze spreads kunnen soms zo klein zijn als 0,001%. Aan de andere kant zijn er minder bekende small-cap aandelen met een spread van meer dan 2% van de laagste beschikbare laatprijs van een effect. 

De bredere spreads komen vaak voor omdat er simpelweg minder vraag is bij beleggers. Small-cap aandelen waarover veel minder informatie beschikbaar is, brengen meer risico met zich mee. Daardoor zijn beleggers voorzichtiger om te investeren en die stap te zetten. 

De koersvolatiliteit rond minder bekende aandelen zorgt er ook voor dat market makers grotere spreads vragen, om het de moeite waard te maken om liquiditeit te leveren aan de markt. 

Is de laatste prijs hetzelfde als de huidige bied- en laatprijzen? 

Terwijl de biedprijs zich richt op de hoogste prijs die een belegger bereid is te betalen om een longpositie (kopen) te openen in een effect en de laatprijs de laagste prijs is waarop een belegger bereid is om dat effect te verkopen (short), is de laatste prijs in feite de waarde van de meest recente transactie van dat effect. 

U kunt het begrip laatste prijs vergelijken met het verkopen van ieder ander bezit. Stel dat u besluit uw auto te verkopen voor € 20.000. U krijgt een bod van € 17.500, maar na wat onderhandelen heen en weer verkoopt u de auto uiteindelijk voor € 19.000. 

De laatste prijs is de prijs van de laatste transactie, in dit geval € 19.000. Het is misschien niet de prijs die u wilde ontvangen, maar het is wel de daadwerkelijke prijs die een koper bereid was te betalen. 

Houd er rekening mee dat de laatste prijs niet altijd een nauwkeurige weergave is van de prijs waartegen u op dat moment kunt kopen of verkopen in de markt. De laatste transactie kan hebben plaatsgevonden vóór een significante verschuiving in de bied- of laatprijs, die – zoals we al uitlegden – door allerlei factoren kan ontstaan, niet in de laatste plaats door een verminderde liquiditeit en/of marktonzekerheid. 

De actuele bied- en laatprijzen zijn dus een betere inschatting van de marktwaarde van een effect op dat moment. De laatste prijs laat alleen zien waar kopers en verkopers het meest recent zijn samengekomen in de markt.