Hoe vind je de bied- vs. laatprijs?

Wat is de biedprijs? 

De biedprijs is de hoogste prijs die een handelaar bereid is te betalen om een longpositie (kopen) in een activum te openen. Wie wil profiteren van een longpositie, koopt het activum tegen de biedprijs en hoopt dat de prijs stijgt tot het punt waarop de laatprijs hoger is dan de biedprijs die je aanvaardde bij het terugverkopen van je positie op de markt. 

Wanneer een biedorder wordt ingevoerd, is er nooit een garantie dat de handelaar het gewenste aantal aandelen, lots of contracten krijgt tegen die prijs. Het komt uiteindelijk neer op liquiditeit. Er moeten voldoende verkopers zijn op de biedprijs, zodat kopers hun orders kunnen uitvoeren. 

Voorbeelden van biedprijzen 

Stel dat de huidige biedprijs van een aandeel $5,10 is. Je kunt besluiten om een limietorder in te dienen en je aandelen onmiddellijk te kopen tegen een biedprijs van $5,10. Als je echter een limietorder invoert op $5,05, wordt deze prijs pas geaccepteerd als alle overige biedingen erboven zijn uitgevoerd en de biedprijs met vijf ticks kan dalen. 

Een limietorder stelt je in staat je instapmoment te kiezen in plaats van de huidige marktprijs te accepteren. Met een limietorder kun je de bied-laatspread verkleinen. Als de biedprijs $5,10 is en de laatprijs $5,13, kun je overwegen om een longpositie in te gaan op $5,11 en te wachten tot je order wordt uitgevoerd. 

Voorbeelden van bied-exits 

Als je van plan bent een open ‘long’ (koop)positie in een effect af te dekken, of je wilt deze gewoon outright verkopen (short-sellen), dan kun je verkopen op de best beschikbare biedprijs, mits er een koper aan de andere kant van de markt staat. 

Je kunt limietorders gebruiken om een shortbied te plaatsen op, onder of boven de huidige biedprijs. Een bieding boven de huidige biedprijs zal, zoals we al bespraken, waarschijnlijk de bied-laatspread verkleinen. Marktorders kunnen ook worden gebruikt door degenen die bereid zijn om elke prijs te accepteren die onmiddellijk beschikbaar is om een activum te verkopen. Een short-sellmarktorder wordt meestal gebruikt wanneer een handelaar ervan overtuigd is dat de waarde van een activum verder zal dalen of wanneer een handelaar snel uit een positie wil stappen. 

Wat is de laatprijs? 

De laatprijs is de laagste prijs waartegen een handelaar bereid is een activum te verkopen, althans op dat moment. Net als de biedprijs schommelt de laatprijs gedurende een handelsdag. De laatprijs is doorgaans een goede graadmeter voor de marktwaarde van een aandeel op elk moment, maar je kunt er nog steeds niet alleen op vertrouwen om de ‘echte’ waarde van een activum te bepalen. 

Net als bij een biedorder kun je niet garanderen dat een short-sellorder wordt uitgevoerd tegen de huidige laatprijs. Het hangt allemaal af van hoeveel aandelen, lots of contracten een koper bereid is te accepteren tegen de laatste laatprijs.

Voorbeelden van de laatprijs 

Als de huidige laatprijs van een activum $5,15 bedraagt, kun je overwegen om een limietorder in te dienen om het activum short te verkopen tegen $5,15 of ergens boven dat bedrag. Maar als een kooporder wordt ingevoerd met een limiet van $5,18, moeten alle andere aanbiedingen onder dat bedrag, te beginnen bij $5,15, eerst worden gevuld voordat de prijs kan oplopen tot $5,18 en die order kan worden uitgevoerd. 

Elke order die onder de huidige laatprijs wordt geplaatst, zal de bied-laatspread verkleinen of kan zelfs meteen de biedprijs nemen, omdat zowel verkoop- als kooporders gelijktijdig worden gematcht. Wie rechtstreeks een activum short wil verkopen, kan een marktorder plaatsen op $5,15 en zelfs als de prijs $5,14 of $5,13 wordt, zal de order automatisch worden uitgevoerd. 

Hoe worden bied- en laatprijzen vastgelegd? 

De bied- en laatprijs worden bepaald door de markt, in plaats van door een specifieke persoon of organisatie. Het zijn in feite de marktforces van vraag en aanbod. Zodra de vraag groter is dan het aanbod, zullen de bied- en laatprijzen van een activum gestaag stijgen. Wanneer het aanbod de vraag begint te overtreffen, zullen de bied- en laatprijzen geleidelijk dalen. 

Het verschil tussen de bied- en laatprijs, ook wel de ‘spread’ genoemd – hier komen we zo op terug – wordt bepaald door de mate van handelsactiviteit in het activum. Hoe groter de handelsvolumes, hoe kleiner de spread. Hoe lager de volumes, hoe groter de spread. 

De belangrijkste verschillen tussen de bied- en laatprijs 

• Neem het voorbeeld van een aandeel. Als je denkt dat de waarde van een aandeel zal stijgen, koop je het aandeel tegen een waarde die jij redelijk vindt. Als koper koop je het aandeel tegen de prijs die de ‘biedprijs’ wordt genoemd. Wanneer je besluit om je open positie te sluiten en je instap te liquideren, word je de verkoper. Je moet dan een ‘laatprijs’ afgeven om te verkopen en zo het maximale rendement op je initiële investering te behalen.

• Meerdere kopers kunnen een hoger bedrag bieden dan de biedprijs. Verkopers kunnen geen lagere prijs noteren dan de laatprijs, want de order zal eenvoudigweg worden uitgevoerd tegen de laagst mogelijke prijs.

• De biedprijs staat in de markt bekend als de ‘verkoperskoers’. Dat komt omdat een handelaar bij verkoop van een aandeel de meest recente biedprijs ontvangt. Als een handelaar een aandeel koopt, krijgt hij of zij de meest recente laatprijs. Het verschil tussen deze twee prijzen is de spread of marge die aan de broker wordt betaald die elke transactie afhandelt.

• Aan de koopkant van de markt worden de beschikbare prijzen altijd in aflopende volgorde weergegeven. De hoogste prijs wordt altijd gezien als de best mogelijke biedprijs. Aan de verkoopkant van de markt worden de beschikbare prijzen altijd oplopend getoond. De hoogste prijs wordt altijd gezien als de best mogelijke laatprijs. Daardoor wordt het gemiddelde tussen de beste beschikbare bied- en laatprijs beschouwd als de ideale reële-timewaarde van een activum. 

De belangrijkste overeenkomsten tussen de bied- en laatprijs 

• Zowel de biedprijs als de laatprijs zijn tijdsgebonden. Ze tonen de prijs om een effect te kopen en te verkopen op een bepaald moment. Vervolgens veranderen de bied- en laatprijs in realtime. Op de financiële markten kan de bied- en laatprijs van een aandeel elke seconde veranderen, afhankelijk van de hoeveelheid geld die in vraag of aanbod gaat. De veranderingssnelheid is niet constant en is nauw verbonden met de handelsvolumes.

• Zowel de bied- als de laatprijs zijn alleen belangrijk voor handelaren wanneer iemand van plan is een activum te kopen of te verkopen. Ze helpen om de vraag naar een effect te kwantificeren en om de waarde van een aandeel in een bepaalde periode te bepalen. 

Wat is de bied-laatspread? 

Een bied-laatspread is het verschil tussen de hoogste prijs die een koper bereid is te betalen voor een activum en de laagste prijs waartegen een verkoper bereid is het activum te verkopen. De spread wordt gezien als de transactiekost voor een particuliere handelaar. Kopers kopen tegen de beschikbare laatprijs en verkopers verkopen tegen de beschikbare biedprijs. 

Kort gezegd geeft de biedprijs de vraag naar een activum weer, terwijl de laatprijs het aanbod weergeeft. 

Marketmakers zijn partijen die kopen tegen de huidige biedprijs en verkopen tegen de huidige laatprijs. Marktmakers worden meestal ingezet door brokers om effecten tegen specifieke prijzen te kopen en verkopen. Wanneer een particuliere handelaar een transactie start, accepteert hij of zij een van deze prijzen, afhankelijk van de vraag of men het activum wil kopen (laatprijs) of verkopen (biedprijs). 

Het verschil tussen beide wordt de spread genoemd en wordt door de marketmakers behouden als hun commissie voor het faciliteren van de marktliquiditeit. 

Stel dat de bied-laatspread van een activum $0,50 bedraagt – de biedprijs is $19,50 en de laatprijs is $20. 

De bied-laatspread in percentages is $0,50 / $20 x 100 = 2,50%. Hoe groter de spread, hoe duurder een transactie is, ongeacht aan welke kant van de markt je wilt instappen. 

Waarom is de bied-laatspread soms groter?

De omvang van de bied-laatspread verschilt per activum. Meestal wordt deze bepaald door de liquiditeit van elk activum. Hoe liquider een markt is, hoe kleiner de bied-laatspread waarschijnlijk zal zijn. De valutamarkten staan erom bekend de meest krappe bied-laatspreads te hebben. 

Sommige spreads kunnen sporadisch zo smal zijn als 0,001%. Aan de andere kant van het spectrum zijn er minder bekende small-cap aandelen met spreads van meer dan 2% van de laagste beschikbare laatprijs van een activum. 

Dergelijke ruimere spreads doen zich vaak voor omdat de vraag van beleggers simpelweg lager ligt. Small-cap aandelen met veel minder informatie dragen meer inherent risico en daarom zijn beleggers voorzichtiger om te investeren en de sprong te wagen. 

De prijsvolatiliteit rond minder bekende aandelen of beginnende cryptovaluta’s betekent ook dat marktmakers grotere spreads eisen om het de moeite waard te maken liquiditeit aan de markt te verschaffen. 

Is de laatste prijs hetzelfde als de huidige bied-laatprijzen? 

Waar de biedprijs zich richt op de hoogste prijs die een handelaar bereid is te betalen om long (kopen) te gaan op een activum en de laatprijs de laagste prijs is waarop een handelaar een activum wil shorten (verkopen), is de laatste prijs in feite de waarde van de meest recente transactie in dat activum. 

Je kunt de definitie van de laatste prijs vergelijken met het verkopen van elk ander activum. Stel dat je besluit je auto te verkopen voor $20.000. Je krijgt een bod van $17.500, maar na wat heen-en-weer onderhandelen eindigt de verkoop op $19.000. 

De laatste prijs is de prijs van de laatste transactie, oftewel $19.000. Het is misschien niet de prijs die je ervoor wilde hebben, maar het is de prijs die een koper bereid was te betalen. 

Bedenk dat de laatste prijs niet altijd een nauwkeurige weergave is van de prijs die in realtime beschikbaar is om te kopen of te verkopen op de markt. De laatste prijs kan zijn vastgesteld voordat er een wezenlijke verschuiving in de bied- of laatprijs plaatsvond, wat – zoals we al aangaven – om allerlei redenen kan gebeuren, bijvoorbeeld een daling van de liquiditeit of marktonzekerheid. 

De nieuwste bied- en laatprijzen geven daarom een accuratere weergave van de marktwaarde van een activum op dat moment. De laatste prijs laat simpelweg zien waar kopers en verkopers het meest recent in de markt samenkwamen.