Za pomocą jednego rachunku Saxo można korzystać z obu naszych platform.
Czy Novo dogoni Lilly? Od zastrzyków do tabletki – strategia na przyszłość
Ruben Dalfovo
Strateg ds. inwestycji
Kluczowe wnioski
Tabletki są kluczowe. Jeśli doustny semaglutyd zostanie zatwierdzony i wypadnie korzystnie na tle orforglipronu od Lilly, rynek może się poszerzyć, a pacjenci będą pozostawać na leczeniu dłużej.
Podaż będzie czynnikiem rozstrzygającym. Integracja zakładów Catalent oraz stabilne zatowarowanie aptek stanowią najszybszą drogę od popytu do przychodów.
Zastrzyki nowej generacji są zabezpieczeniem. CagriSema może bronić udziałów rynkowych w segmencie terapii o najwyższej skuteczności, nawet jeśli tabletki staną się standardem leczenia.
Novo Nordisk znajduje się w centrum szybko rosnącego rynku leków wspomagających leczenie otyłości i cukrzycy. Proste pytanie dla inwestorów brzmi: czy Novo zdoła zmniejszyć przewagę, którą wielu przypisuje Eli Lilly w nadchodzących latach?
Najbardziej liczą się teraz trzy kwestie: wprowadzenie tabletki na rynek, przełożenie nowych mocy produkcyjnych na realną dostępność produktu na półkach aptek oraz utrzymanie w odwodzie opcji o bardzo wysokiej skuteczności dla pacjentów, którzy jej potrzebują.
Stan na dziś
Novo sprzedaje semaglutyd w postaci podawanego raz w tygodniu zastrzyku na otyłość, pod marką Wegovy. Korzyść sercowo‑naczyniowa ujęta w zatwierdzonych wskazaniach oznacza, że lekarze mogą leczyć nie tylko otyłość, lecz także realne ryzyko zdrowotne. Argument ten ułatwia refundację przez ubezpieczycieli i systemy ochrony zdrowia, choć zakres finansowania różni się w zależności od kraju.
Zapewnienie odpowiedniej dostępności produktu na półkach aptek było dotąd głównym wąskim gardłem. Novo zwiększyło moce w tzw. etapie „fill‑finish”, czyli końcowym etapie wytwarzania, w którym lek trafia do wstrzykiwaczy, po czym są one zamykane, kontrolowane i pakowane. Większa przepustowość „fill‑finish” oznacza więcej aplikatorów w aptekach. Gdy apteki mają towar, więcej recept jest realizowanych, a sprzedaż szybciej przekłada się na wyniki. Jednak walidacje, inspekcje i potknięcia jakościowe mogą opóźniać rozruchy i sprawiać, że w części aptek nadal brakuje produktu.
Konkurencyjny zastrzyk Lilly, Zepbound, to również lek odchudzający podawany raz w tygodniu, który wykazał bardzo dobrą skuteczność w redukcji masy ciała. Lilly szybko rozbudowuje produkcję, a wielu inwestorów zakłada, że z czasem sprzeda więcej, jeśli podaż pozostanie stabilna, a w rejestracji pojawią się szersze wskazania.
W skrócie: przewagą Novo jest korzyść sercowo‑naczyniowa uwzględniona w zatwierdzonych wskazaniach oraz większa baza pacjentów już stosujących terapię; przewagą Lilly szybsze oczekiwane tempo wzrostu i błyskawiczna rozbudowa mocy produkcyjnych. Wyścig rozstrzygną trzy kwestie, które pacjenci odczuwają na co dzień: który lek faktycznie jest dostępny w aptece, jak dobrze działa u danej osoby oraz co pokryje ubezpieczyciel.
Tabletki zmieniają zasady gry
To zastrzyki zbudowały tę kategorię. Jednak to tabletki mogą ją upowszechnić, bo łatwiej je włączyć do terapii i w niej wytrwać. Novo złożyło do amerykańskiej Agencji Żywności i Leków wniosek o dopuszczenie doustnego semaglutydu w dawce 25 mg. Równolegle prowadzi program OASIS z dawką 50 mg w leczeniu otyłości. Zgoda nie jest jednak przesądzona, a zapisy w dokumentacji mogą ograniczyć stosowanie, jeśli działania niepożądane pozostaną częste albo gdy zasady przyjmowania w odniesieniu do posiłków okażą się kłopotliwe.
Orforglipron firmy Lilly, małocząsteczkowy lek w formie tabletki, wykazał bardzo dobre wyniki w późnych fazach badań i zmierza do złożenia wniosków rejestracyjnych, co może przełożyć się na pierwsze dopuszczenie w USA już w 2026 r. Jeśli skuteczność i tolerancja się potwierdzą, tabletki uproszczą leczenie, wydłużą czas pozostawania w terapii i przeniosą je z poradni specjalistycznych do podstawowej opieki zdrowotnej. To tam istnieje potencjał do dużej skali.
W tym kontekście istotne są dwa kwestie do obserwacjiPo pierwsze, nudności i innych dolegliwości żołądkowo‑jelitowych. Mniej działań niepożądanych sprzyja wytrwałości w terapii. Po drugie, dawkowania i stopniowego zwiększania dawki. Proste schematy ograniczają porzucanie leczenia. Ważne jest zapoznanie się z etykietami, ponieważ sposób sformułowania zaleceń dotyczących dawkowania, wpływu jedzenia czy przeciwwskazań często decyduje o rzeczywistym zastosowaniu w codziennej praktyce.
Skala decyduje o zwycięstwie
Przez dwa lata problemem nie był popyt, lecz zdolność do produkcji wystarczającej ilości piór iniekcyjnych. Spółka‑matka Novo przejęła Catalent, a samo Novo objęło kontrolę nad trzema zakładami, co powinno zwiększyć podaż Wegovy i produktów pokrewnych.
Logika jest prosta: większe moce produkcyjne oznaczają mniej braków w aptekach, szybsze wejścia na kolejne rynki i lepsze zaopatrzenie. To jednak nie rozwiązuje wszystkiego. Integracja zakładów może się opóźniać, a każdy etap wymaga zatwierdzenia przez regulatora. Ryzyko integracji jest realne: sterylne wytwórnie przechodzą surowe audyty, uzysk może rozczarować, a ewentualne listy ostrzegawcze czy wycofania serii spowolnią tempo i podniosą koszty. Mimo to każdy kwartał z mniejszą liczbą niedoborów ściślej łączy popyt z przychodami i ogranicza ryzyko, że pacjenci będą rezygnować z terapii lub zmieniać lek z powodu braków.
Na co warto zwrócić uwagę: aktualizacje firmy dotyczące zatwierdzonych linii produkcyjnych, kluczowe etapy inspekcji oraz wzrost liczby realizowanych cotygodniowych recept. Poza Stanami Zjednoczonymi, obserwuj przetargi krajowe i harmonogramy wprowadzania produktów na rynek. Wcześniejsze wprowadzenie produktów przekłada się na szybsze poznawanie rynku i sprawniejsze wdrożenia.
Zawór bezpieczeństwa: iniekcje nowej generacji
Novo nie stawia wszystkiego na tabletki. CagriSema, połączenie semaglutydu z analogiem amyliny (cagrilintydu), jest w badaniach fazy III dotyczących cukrzycy i otyłości. Cel jest prosty: większa redukcja masy ciała i lepsza kontrola metaboliczna niż w przypadku każdego ze składników osobno. Jeśli wyniki z późnej fazy się utrzymają, CagriSema zapewni opcję o bardzo wysokiej skuteczności dla osób, które potrzebują silniejszej interwencji lub słabo reagują na tabletki. Jeśli rezultaty osłabną lub pojawią się sygnały bezpieczeństwa, stosowanie ograniczy się do węższych grup pacjentów.
Lilly odpowiada retatrutydem, potrójnym agonistą wciąż badanym w późnych fazach badań. Oba leki mogą podnieść poprzeczkę skuteczności, ale prawdopodobnie będą wymagały ściślejszego monitorowania i starannej kwalifikacji pacjentów. W praktyce oznacza to, że lekarze będą dobierać właściwy lek do konkretnej osoby, zamiast poszukiwać jednego uniwersalnego„zwycięzcy”.
Wycena, oczekiwania i to, co musi się udać
Konsensus Bloomberga wciąż zakłada, że Lilly z czasem sprzeda w obszarze leczenia otyłości więcej niż Novo, sprzyjają temu silna pozycja dzisiejszych zastrzyków i perspektywa pierwszej w swojej klasie tabletki w niedalekiej przyszłości. Ta różnica w oczekiwaniach tłumaczy wyższe mnożniki wyceny dla Lilly oraz relatywnie słabszą wycenę Novo.
Aby Novo zmniejszyło dystans, muszą się wydarzyć trzy rzeczy. Po pierwsze, doustny semaglutyd musi uzyskać zatwierdzenia w terminie, osiągając konkurencyjną skuteczność i tolerancję. Po drugie, dostawy muszą pozostać niezawodne wraz ze zwiększaniem produkcji w zakładach. Po trzecie, CagriSema potrzebuje danych z późnych faz badań, które potwierdzą jej wyraźną rolę w segmencie terapii o najwyższej skuteczności.
Ryzyka są oczywiste. Ubezpieczyciele mogą zaostrzać kryteria refundacji, gdy budżety odczują ciężar długotrwałego stosowania. Doniesienia dotyczące bezpieczeństwa potrafią z dnia na dzień zmieniać zachowania pacjentów i lekarzy. Konkurencja rośnie, na horyzoncie są nowe klasy i kombinacje leków. Ceny pozostają tematem politycznym, zwłaszcza w systemach z publicznym finansowaniem.
Wczesne sygnały ostrzegawcze to niższe wskaźniki wytrwałości pacjentów w kontynuacji terapii, wolniejsze uzupełnianie zapasów w aptekach, niekorzystne aktualizacje zasad refundacji oraz rosnący odsetek przerwań leczenia z powodu działań niepożądanych.
Przewodnik dla inwestora
- Śledź harmonogramy dotyczące form doustnych. Obserwuj kroki Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) dotyczące doustnego semaglutydu Novo w dawce 25 mg oraz wyniki programu OASIS z dawką 50 mg, a także zgłoszenia Lilly związane z orforglipronem.
- Obserwuj poziomy zaopatrzenia i jakości usług. Śledź integrację zakładów Catalent, zwiększanie produkcji na etapie napełniania i wykańczania oraz wskaźniki dostępności produktów w aptekach.
- Monitoruj zakres refundacji i ustalanie cen. Sprawdzaj decyzje ubezpieczycieli oraz krajowych systemów opieki zdrowotnej w kontekście korzyści sercowo-naczyniowych zapisanych na etykiecie.
- Porównuj rzeczywistą skuteczność terapii. Śledź efektywność, tolerancję i zgodność ze stosowaniem zarówno zastrzyków nowej generacji, jak i tabletek.
Podsumowanie
Pytanie postawione w nagłówku jest praktyczne, a nie retoryczne. Novo może zmniejszyć przewagę tylko wtedy, gdy odniesie sukces na dwóch frontach jednocześnie: wprowadzi wiarygodną tabletkę i zbuduje niezawodny łańcuch dostaw. Doustny semaglutyd daje Novo wyraźną drogę do głównego nurtu, jeśli zatwierdzenia nastąpią terminowo, a skutki uboczne będą kontrolowane. Zakłady Catalent zapewniają fizyczną skalę produkcji, aby sprostać popytowi i utrzymać udział w rynku. CagriSema dodaje opcję o wysokiej skuteczności, jeśli pacjenci potrzebują więcej niż to, co może zapewnić tabletka.
Żadna z tych kwestii nie wymaga doskonałości. Wymaga za to mniejszych braków, przejrzystych etykiet oraz stabilnego zakresu refundacji. Jeśli zgłoszenia, fabryki i formularze zostaną odpowiednio zgrane, droga Novo od zastrzyków do tabletek wydaje się wykonalna, a postrzegana przewaga Lilly może zmniejszyć się z prognozowanego dystansu do wyrównanej rywalizacji.
