Understand the role of correlation in diversification and build efficient, adaptive portfolios aligned with your financial goals.

Hoe correlatie diversificatie beïnvloedt

Diversificatie
Saxo Be Invested

Saxo Group

Beleggen houdt onder andere in dat je groeikansen afweegt tegen de inherente risico’s van de financiële markten.

Een van de meest effectieve strategieën om deze balans te bereiken is diversificatie. Hiermee verminder je de invloed van de prestaties van één specifieke belegging op de algehele portefeuille door verschillende soorten activa te combineren. In de kern van diversificatie ligt het concept correlatie, dat bepaalt hoe beleggingen op elkaar inwerken.

Inzicht in de relatie tussen correlatie en diversificatie is onmisbaar als je een portefeuille wilt samenstellen die de uitdagingen van de markt kan doorstaan en tegelijkertijd kan profiteren van nieuwe kansen.

Wat is correlatie?

Correlatie is een statistiek die beschrijft hoe twee variabelen zich tot elkaar verhouden. In de context van beleggingen beoordeelt het de relatie tussen de koersbewegingen van verschillende activa binnen een portefeuille. Correlatie wordt uitgedrukt op een schaal van -1,0 tot +1,0:

  • +1,0. Perfect positieve correlatie. De activa bewegen in dezelfde richting en in hetzelfde tempo.
  • 0. Geen correlatie. De beweging van het ene activum heeft geen invloed op het andere.
  • -1,0. Perfect negatieve correlatie. De activa bewegen in volledig tegengestelde richtingen.

Deze verbanden zijn cruciaal voor een effectieve diversificatie van je portefeuille. Enkele voorbeelden:

  • Positief gecorreleerde activa. Aandelen uit vergelijkbare sectoren bewegen vaak mee, wat zowel winsten als verliezen kan versterken.
  • Negatief gecorreleerde activa. Aandelen en bepaalde obligaties bewegen vaak in tegengestelde richting, wat kan helpen de volatiliteit te beperken.
  • Nul of zwak gecorreleerde activa. Het combineren van aandelen met grondstoffen of vastgoed introduceert minder gerelateerde elementen, waardoor geconcentreerde risico’s worden verkleind.

Wanneer beleggers correlatie begrijpen, kunnen ze een portefeuille samenstellen die groeipotentieel in balans brengt met risicobeperking. Deze strategie zorgt voor meer gelijkmatige prestaties in onstuimige markten en bereidt portefeuilles voor op verschillende economische omstandigheden.

Correlatie meten: tools en formules

Correlatie is fundamenteel om de onderlinge relaties van activa te beoordelen, zodat beleggers effectief gediversifieerde portefeuilles kunnen samenstellen. Diverse tools en methoden helpen bij het meten van correlatie en geven kwantitatieve inzichten voor portefeuillebeslissingen.

Correlatieformule

De correlatieformule geeft de lineaire relatie tussen twee variabelen weer, bijvoorbeeld het rendement van twee activa. De formule wordt als volgt uitgedrukt:

COV(X,Y)σX*σY

Waarbij:

  • Cov(X, Y). De covariantie tussen variabele X en Y.
  • σX * σY. De standaarddeviaties van XXX en YYY.

Deze formule levert een waarde op tussen -1,0 en +1,0:

  • +1,0: Sterk positieve relatie (activa bewegen in dezelfde richting).
  • -1,0: Sterk tegengestelde relatie (activa bewegen in tegenovergestelde richting).
  • 0,0: Geen lineaire relatie.

Correlatie in de portefeuille

In portefeuillebeheer is de correlatie tussen activa essentieel voor diversificatie. De onderlinge correlaties van individuele beleggingen en hun respectievelijke wegingen bepalen de totale correlatie van de portefeuille. Hoewel er geen enkele “portefeuille-correlatieformule” bestaat, kun je de gewogen bijdragen van de activa paren correlaties berekenen om de algehele diversificatievoordelen te bepalen.

Correlatiematrix

Een correlatiematrix is een tabel waarin de correlatie coëfficiënten tussen meerdere activa paren worden weergegeven. Dit hulpmiddel helpt relaties in kaart te brengen voor een breed scala aan activa. Zo kunnen lage of negatieve correlaties tussen aandelen en obligaties bijvoorbeeld wijzen op mogelijkheden voor diversificatie.

Het is belangrijk om te realiseren dat correlaties niet statisch zijn. Economische gebeurtenissen, marktcycli of veranderingen in het monetaire beleid kunnen de relaties tussen activa wijzigen. Door correlatiegegevens regelmatig te actualiseren, blijf je zeker van effectieve diversificatiestrategieën die aansluiten bij de huidige marktdynamiek.

Correlatie in risicomanagement van de portefeuille

Correlatie speelt een belangrijke rol in het beheersen van het risico van een portefeuille, doordat het laat zien hoe activa op elkaar inwerken en de algehele volatiliteit beïnvloeden. Deze inzichten stellen beleggers in staat portefeuilles samen te stellen die in balans zijn en bestand tegen marktbewegingen.

Het portefeuillerisico kan worden opgesplitst in twee categorieën: systematisch risico en niet-systematisch risico. 

  • Systematisch risico (marktrisico). Dit risico treft alle activa als gevolg van macro-economische factoren, zoals wereldwijde recessies of geopolitieke instabiliteit. Dit kan niet worden weggenomen door diversificatie.
  • Niet-systematisch risico. Dit risico is specifiek voor bepaalde sectoren of bedrijven. Diversificatie met niet- of negatief gecorreleerde activa kan de impact hiervan beperken.

De relatie tussen correlatie en de standaarddeviatie van de portefeuille is cruciaal om het totale risico te beheersen. De standaarddeviatie meet de beweeglijkheid van het rendement van de portefeuille, en correlatie heeft rechtstreeks invloed op deze beweeglijkheid. Door activa met een lage of negatieve correlatie samen te voegen, nemen de schommelingen af en wordt het rendement stabieler.

Aandelen en obligaties vertonen bijvoorbeeld vaak een zwakke correlatie. In perioden van beursdalingen kan de performance van obligaties aandeelverliezen compenseren, wat helpt om de volatiliteit in de portefeuille te beperken en het totale risico te verlagen.

Praktische toepassingen van correlatie bij het bouwen van een portefeuille

Het begrijpen van correlatie is essentieel voor het ontwerpen van efficiënte en gediversifieerde portefeuilles. De relatie tussen activa beïnvloedt beslissingen op het gebied van allocatie en risicomanagement.

De Moderne Portefeuilletheorie (MPT) benadrukt het belang van correlatie bij het optimaliseren van portefeuilles voor risico-gecorrigeerde rendementen. Door activa met lage of negatieve correlaties te combineren, kun je de algehele volatiliteit van de portefeuille beperken en toch je gewenste groeidoelen nastreven.

Enkele praktische strategieën die gebruikmaken van inzichten in correlatie zijn onder andere:

  • Groeigerichte portefeuilles. Door wereldwijde aandelen te combineren met vastgoed of grondstoffen, die vaak lage correlaties vertonen, kun je de diversificatie verbeteren en het groeipotentieel behouden.
  • Defensieve portefeuilles. Het toevoegen van negatief gecorreleerde activa zoals obligaties of goud kan de prestaties tijdens economische neergang stabiliseren. Zo stijgen goudprijzen doorgaans wanneer aandelen dalen, wat fungeert als een afdekking tegen risico.

Door correlatiegerichte strategieën af te stemmen op je beleggingsdoelen, blijven portefeuilles wendbaar en veerkrachtig in dynamische markten.

3 strategieën om de correlatie in je portefeuille te optimaliseren

Effectief beheer van de correlatie in je portefeuille is cruciaal om een veerkrachtige en flexibele beleggingsstrategie op te bouwen. Met de volgende benaderingen kun je je portefeuille optimaliseren voor zowel risico als rendement:

Dynamisch herbalanceren

Door periodiek de allocatie in je portefeuille aan te passen, blijft de portefeuille in lijn met veranderende marktomstandigheden en geactualiseerde correlatiegegevens. Deze strategie helpt om de voordelen van diversificatie te behouden en overmatige blootstelling aan bepaalde activaklassen te beperken. Zo kan het verhogen van de weging in staatsobligaties tijdens beursdalingen de volatiliteit in de portefeuille vaak verminderen.

Minimum variantie portefeuille strategie

Bij een minimum variantie portefeuille ligt de nadruk op het behalen van een zo laag mogelijk risico voor een gekozen groep activa. Door beleggingen te selecteren met de laagste correlatie, beperk je het totale portefeuillerisico. Het toevoegen van negatief gecorreleerde activa, zoals goud of bepaalde grondstoffen, kan de stabiliteit verbeteren, vooral tijdens onzekere marktomstandigheden.

Uitbreiden van de diversiteit aan activaklassen

Spreiding over meerdere activaklassen, zoals internationale aandelen, vastgoed of alternatieven (bijvoorbeeld hedgefondsen), vergroot het risicobeperkend potentieel van de portefeuille. Deze activa vertonen vaak lagere of negatieve correlaties met traditionele aandelen en obligaties, waardoor geconcentreerde risico's worden verminderd. Zo kunnen vastgoedbeleggingen zorgen voor stabiliteit in tijden van beursdalingen.

Uitdagingen en beperkingen van correlatie bij diversificatie

Correlatie is een waardevol hulpmiddel in portefeuillebeheer, maar kent bepaalde beperkingen die beleggers moeten begrijpen:

Veranderende correlaties in de tijd

De relatie tussen activa staat niet vast. Correlaties kunnen veranderen door marktomstandigheden, economische gebeurtenissen of wijzigingen in het monetaire beleid. Aandelen en obligaties vertoonden historisch gezien een negatieve correlatie, maar tijdens periodes van hoge inflatie of financiële crises kan deze relatie positief worden, waardoor de effectiviteit van diversificatie afneemt.

De financiële crisis van 2008 is een goed voorbeeld van het doorbreken van correlaties. Activa die traditioneel niet gecorreleerd waren, zoals aandelen en bepaalde kredietinstrumenten, bewogen grotendeels in dezelfde richting, waardoor de beschermende voordelen van diversificatie werden ondermijnd. Dit zagen we tijdens de inflatiedruk van 2022 dat beide activaklassen tegelijkertijd daalden.

Overmatige focus op correlatiemetingen

Alleen vertrouwen op correlatiegegevens bij het spreiden van je portefeuille betekent dat je andere belangrijke factoren over het hoofd kunt zien. Liquiditeitsbeperkingen, transactiekosten en macro-economische veranderingen beïnvloeden ook de portefeuilleprestaties. Diversificatiestrategieën die zich uitsluitend richten op correlatie houden onvoldoende rekening met deze bredere invloeden.

Verleden biedt geen garantie voor de toekomst

Correlatiecoëfficiënten worden berekend aan de hand van historische data, die mogelijk niet de toekomstige interacties tussen activa weerspiegelen. Marktdynamiek verandert continu, en oude verbanden kunnen hun relevantie verliezen in een nieuwe economische context. Deze onvoorspelbaarheid maakt diversificatie op basis van correlatie een niet-waterdichte strategie.

Om deze beperkingen te herkennen en te verhelpen, is het belangrijk om de portefeuille regelmatig te herevalueren en rekening te houden met aanvullende factoren zoals markt trends, liquiditeit en diversificatie over meerdere activaklassen.

Conclusie: Gebruik correlatie-inzichten voor slimmer portefeuillebeheer

Diversificatiestrategieën die worden geleid door inzichten in correlatie helpen je ongecorreleerd risico te verkleinen, de volatiliteit in de portefeuille te verminderen en veerkracht te behouden tijdens economische onzekerheid. Toch benadrukken de beperkingen van correlatiestatistieken hoe belangrijk het is om de portefeuille regelmatig te evalueren en aan te passen.

Het optimaliseren van de correlatie in de portefeuille is een doorlopend proces. Probeer altijd dynamische herbalancering te combineren met een brede spreiding van activa, zodat je portefeuille afgestemd blijft op zowel de marktdynamiek als je persoonlijke financiële doelen.

Klaar om te beginnen?

Een rekening openen doet u geheel online in drie eenvoudige stappen.

Beleggen kent risico’s, uw inleg kan minder waard worden.

De informatie op deze pagina is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van de auteur van dit artikel staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten. Ondanks het feit dat Saxo Nederland alle zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze pagina's, en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan Saxo Nederland niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie. Indien u zonder verificatie of advies gebruikmaakt van de verstrekte informatie, doet u dat voor eigen rekening en risico. Aan de informatie op deze pagina's kunnen geen rechten worden ontleend. Saxo Nederland is een handelsnaam van Saxo Bank A/S. Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden. Meer informatie over de specifieke productrisico’s kunt u lezen op de productpagina’s. 

Saxo Nederland
Barbara Strozzilaan 310
1083 HN Amsterdam,
Nederland

Neem contact op met Saxo

Selecteer regio

Nederland
Nederland