Alles wat u moet weten over beleggingsfondsen

Zijn beleggingsfondsen hetzelfde als fondsen?

Vele landen hebben een andere naam voor de term beleggingsfonds, wat uiteraard verwarrend kan zijn voor beleggers. Ter verduidelijking, ziehier hoe hun naam in verschillende bekende locaties luidt:

• VS: Mutual funds
• Hongkong: Mutual funds, Unit Trusts
• Zwitserland beleggingsfondsen (Anlagefonds / Fonds Comuns de Placement / Mutual funds)
• VK: Fondsen (Funds)
• Frankrijk: OPCVM (Organisme de Placement Collectif en Valeurs Mobilières of ICBE)
• India: Beleggingsfondsen (Mutual Funds)

Waarop moet u letten bij het kiezen van een beleggingsfonds?

Bij beleggingsfondsen (of fondsen) zijn er zodanig veel keuzemogelijkheden dat het soms moeilijk kan zijn om te weten waarop u moet letten om uw beleggingsdoelen te bereiken.

Om het wat gemakkelijker te maken, geven we hier een overzicht van enkele zaken waarop u moet letten:

Het eerste wat u moet doen is de regels raadplegen die bepalen in welke beleggingen de beheerder van het fonds mag beleggen. Deze regels, ook wel het mandaat genoemd, kunnen allerlei aspecten bevatten zoals het soort instrumenten, of hoe het fonds onderverdeeld is in verschillende segmenten. Een wereldwijd aandelenfonds bijvoorbeeld zal normaal beleggen in aandelen, niet in obligaties, van over de hele wereld.

Het is ook belangrijk om de beleggingscategorieën van het fonds in overweging te nemen. Focust het uitsluitend op aandelen of belegt het ook in obligaties, cash of alternatieve beleggingen? Alternatieve beleggingen kunnen van alles zijn, gaande van windmolenparken en bossen tot infrastructuurprojecten zoals wegen of andere beleggingen die niet op traditionele beurzen worden verhandeld.

Ook het geografisch gebied is een belangrijk aandachtspunt. Sommige beleggingsfondsen focussen op specifieke regio’s zoals Zuidoost-Azië of Noord-Amerika. Andere focussen dan weer op individuele landen zoals India, China of Groot-Brittannië. Sommige fondsen focussen zelfs op specifieke aandelenindices, zoals de S&P 500 of NASDAQ 100 in de Verenigde Staten, of de FTSE 100 in Groot-Brittannië. Deze focus maakt dat u kunt beleggen in regio’s waarnaar u anders heel wat onderzoek zou moeten verrichten.

Denk ten slotte ook aan diverse trends en thema’s. Heeft u interesse in biotechnologie, AI of wilt u bedrijven met een sterk ethisch profiel steunen? Of u nu focust op vastgoed, robotica of andere sectoren, er is vast wel een beleggingsfonds die past bij uw voorkeuren en interesses.

De Prospectus en het Essentiële-Informatiedocument (bekend als EID of KID in het Engels) dienen als waardevolle bronnen bij het kiezen van beleggingsfondsen. Deze documenten bieden inzicht in het fonds door informatie te verschaffen over de doelstellingen, kosten en vergoedingen, historische prestaties en andere cruciale kenmerken.

Wat is het verschil tussen een beleggingsfonds en een ETF?

Exchange-traded funds, doorgaans afgekort tot ETF’s, zijn vergelijkbaar met beleggingsfondsen, in die zin dat ze allebei beleggingen bundelen om beleggers zo een goed gespreide portefeuille aan te bieden.

Toch zijn er drie grote verschillen:

• Wanneer? Beleggingsfondsen worden alleen aan het einde van de dag verhandeld, tegen een prijs die gebaseerd is op de intrinsieke waarde (ook wel netto-inventariswaarde of Net Asset Value of NAV) genoemd, terwijl ETF’s net als gewone aandelen de hele dag worden verhandeld.
• Wie? Beleggingsfondsen worden actief beheerd door professionele portefeuillebeheerders, terwijl ETF’s vaak passief beheerd worden en als doel hebben om een specifieke index te volgen.
• Hoeveel?  Beleggingsfondsen hebben doorgaans hogere operationele kosten dan ETF’s, aangezien beleggingsfondsen meestal actief beheerd worden, wat betekent dat professionele portefeuillebeheerders instaan voor de analyse, research en de coördinatie van het fondsbeheer.

Hoe worden beleggingsfondsen verhandeld?

Door het specifieke karakter van beleggingsfondsen – een groep beleggers bundelt hun geld en belegt samen – kunnen ze niet als gewone aandelen worden verhandeld.

Een beleggingsfonds bezit doorgaans verschillende bestanddelen, zoals individuele aandelen, obligaties, cash en andere beleggingen. De waarde van alle individuele beleggingen wordt elke dag op een vast tijdstip berekend. Dit betekent dat de nominale waarde van elk aandeel van een belegger in het fonds niet verandert in de loop van de dag, aangezien die slechts een keer per dag wordt bijgewerkt.

Wanneer een belegger in een beleggingsfonds investeert, zegt hij een bepaalde som geld toe, dat vervolgens geïnvesteerd wordt de volgende keer dat de waarde van het fonds wordt berekend. De waarde van het fonds is gelijk aan de totale waarde van alle onderliggende beleggingen, zoals aandelen, obligaties of cash geld.

Voorbeeld: als de totale waarde van een beleggingsfonds 10 miljoen euro bedraagt en een belegger 5.000 EUR bijdraagt, dan stijgt de waarde van het fonds tot 10.005.000 EUR en bezit de belegger 0,05% van het fonds.

In sommige gevallen kan een nieuwe belegger gewoon aandelen overkopen van een andere belegger die uit het fonds stapt. In beide gevallen betekent het bezit van aandelen in een beleggingsfonds dat de belegger een fractie van de volledige portefeuille bezit. Dit zorgt ervoor dat het risico verdeeld wordt over een diverser en beter gespreid scala aan beleggingen dan een individuele belegger op zichzelf zou kunnen verwezenlijken.

Als u uw participatie in het beleggingsfonds wilt verkopen, doet u gewoon het tegenovergestelde. U voert een “verkooporder” in en uw participatie in het beleggingsfonds wordt aan het einde van de dag geliquideerd. Het geld wordt vervolgens teruggestort op uw rekening.

Met beleggingsfondsen kunt u profiteren van een diverse en goed gespreide portefeuille zonder dat u de hele dag lang waardevolle tijd moet steken in het volgen van grafieken.

Wat zijn de voordelen van beleggingsfondsen?

Beleggingsfondsen bieden uitstekende voordelen voor beleggers. We vermelden de 5 belangrijkste:

Beleggingsfondsen bieden onmiddellijke diversificatie waarmee u het voor risico gecorrigeerde rendement van uw portefeuille kunt optimaliseren. Door te beleggen in een beleggingsfonds omvat uw portefeuille een grote variatie aan instrumenten - zoals obligaties en aandelen - uit verschillende sectoren en regio’s. Een goed gespreide portefeuille is doorgaans minder riskant dan beleggen in individuele aandelen, aangezien hierdoor het risico over meerdere activa gespreid wordt.

Beleggingsfondsen bieden doorgaans toegang tot een breed scala aan beleggingen tegen relatief lage kosten. Vaak gaat dit met minder vergoedingen en transactiekosten gepaard dan wanneer u constant individuele aandelen aan- of verkoopt, want op termijn kan dit beginnen te knagen aan het rendement. De kosten van beleggingsfondsen kunnen echter variëren. Het is dan ook belangrijk om na te gaan wat de specifieke kosten van elk fonds zijn.

Wie belegt in een beleggingsfonds, kan een beroep doen op de expertise van professionele fondsbeheerders. Deze beheerders evalueren bedrijven, volgen de markten en maken onderbouwde beslissingen om het rendement te optimaliseren en het risico onder controle te houden. Dit betekent dat uw geld in goede handen is en constant door professionele beleggers wordt opgevolgd.

Zelf een goed gespreide en evenwichtige portefeuille samenstellen vergt heel wat tijd en ervaring. Bij beleggingsfondsen houden professionele fondsbeheerders zich in uw plaats bezig met het onderzoek, de follow-up van de portefeuille en het risicobeheer. Hierdoor kunt u zich concentreren op wat u het belangrijkst vindt en tegelijk profiteren van de voordelen van een zorgvuldig beheerde portefeuille.

Beleggingsfondsen zetten de deur open naar een grote verscheidenheid aan beleggingsmogelijkheden, zoals nichebeleggingen die normaal niet toegankelijk zijn voor individuele beleggers. Het kan hierbij onder meer gaan om alternatieve beleggingen zoals windmolenparken, bossen of infrastructuurprojecten. Deze opties bieden kansen voor een betere diversificatie over verschillende economische cyclussen en maken dat u uw portefeuille kunt afstemmen op u persoonlijke interesses, voorkeuren en doelstellingen.

Naast deze voordelen, hebben beleggingsfondsen vaak een rating van onafhankelijke bedrijven zoals Morningstar. Deze ratings helpen u om de in het verleden behaalde resultaten van een fonds te evalueren, met name het voor risico gecorrigeerde rendement, in vergelijking met soortgelijke fondsen.

Wat zijn de nadelen van beleggingsfondsen?

Beleggingsfondsen bieden weliswaar veel voordelen in vergelijking met beleggen in individuele aandelen, maar toch zijn er ook enkele nadelen waarmee u rekening moet houden alvorens te beleggen.

Als u belegt in een beleggingsfonds, geeft u het beheer uit handen en laat u de beslissing om specifieke aandelen te kopen en te verkopen over aan de beheerder van het beleggingsfonds. Deze beslissingen zijn mogelijk niet altijd wat u wil. Wat u ook denkt van een bepaalde belegging, u heeft geen zeggenschap over de beleggingen die het fonds doet.

De participaties en transacties van een beleggingsfonds worden doorgaans niet in realtime bekendgemaakt. Fondsen brengen doorgaans nadien verslag uit over hun beleggingen, na ongeveer 60 tot 90 dagen, soms zelfs nog langer. Dit betekent dat u nooit exact weet waarin u geld belegd wordt.

Hoewel beleggingsfondsen het rendement proberen te optimaliseren en het risico te beheersen, is er geen garantie dat het beter zal presteren dan de markt of het rendement van een goed gekozen portefeuille met individuele aandelen zal evenaren. Net als andere marktparticipanten kunnen ook fondsbeheerders fouten maken of kansen missen. Evalueer het beleggingsfonds daarom zorgvuldig alvorens u belegt.

In de meeste markten worden beleggingsfondsen een keer per dag verhandeld nadat de markt sluit. Dit beperkt uw reactievermogen wanneer er zich aanzienlijke schommelingen voordoen op de markt.

Beleggingsfondsen bieden verschillende voordelen in vergelijking met individuele aandelen maar niets belet beleggers om ze allebei in hun portefeuille op te nemen. Beleggingsfondsen en individuele aandelen sluiten elkaar niet uit. Het is veeleer een kwestie van persoonlijke voorkeur en hangt af van hoeveel ervaring en tijd u heeft, en van uw persoonlijke beleggingsdoelstellingen.

Zijn er risico’s verbonden aan beleggingsfondsen?

Bij Saxo proberen we altijd transparant te zijn over de risico's van beleggen.

Beleggingsfondsen worden vaak gezien als een instrument dat het marktrisico helpt verminderen via diversificatie. Toch zijn er enkele risico’s waarmee u rekening moet houden:

Er bestaat altijd een risico dat de waarde van een beleggingsfonds daalt door de schommelingen van de markt. Potentiële winsten of verliezen in de markt komen tot uiting in de waarde van het beleggingsfonds, die immers een afspiegeling is van de waarde van alle onderliggende beleggingen.

Beeld u in dat u uw auto wilt verkopen maar dat er slechts een handvol kopers zijn op de markt. Wellicht zult u dan uw prijs moeten verlagen of langer wachten tot u een koper vindt. Dat is een voorbeeld van liquiditeitsrisico, wanneer het moeilijker is om bepaalde activa snel te verkopen zonder op de prijs te moeten inleveren. Het liquiditeitsrisico kan ook invloed hebben op beleggingsfondsen die in dergelijke activa beleggen. Een beleggingsfonds dat bijvoorbeeld investeert in exotische beleggingen zal deze misschien tegen een korting moeten verkopen of wachten tot er een koper is die de gewenste prijs wil betalen. Het verschil tussen de aankoop- en verkoopprijs noemt men de ‘spread’, en die is doorgaans groter bij illiquide dan bij liquide activa.

Beleggingsfondsen kunnen kosten in rekening brengen die aanzienlijk kunnen verschillen van fonds tot fonds. Deze kosten kunnen op lange termijn knagen aan het rendement van het fonds, en hogere kosten hebben uiteraard een groter effect op het rendement op lange termijn.

Afhankelijk van het soort beleggingsfonds kunnen er nog andere risico’s zijn, zoals wisselkoersrisico’s, renterisico’s, kredietrisico of het geopolitieke risico.

Waarom beleggen in beleggingsfondsen?

Als u belegt in een beleggingsfonds, wordt uw geld beheerd door professionele portefeuillebeheerders die goed onderbouwde beslissingen nemen over hoe uw geld geïnvesteerd wordt. Deze vorm van geavanceerd portefeuillebeheer kan een groot voordeel zijn voor wie geen tijd of kennis genoeg heeft om zijn eigen beleggingen te beheren.

Beleggingsfondsen investeren doorgaans in een breed scala aan effecten. Deze spreiding beperkt het risico, aangezien de slechte prestaties van sommige beleggingen normaal worden gecompenseerd door de betere resultaten van andere beleggingen. Dit lagere risico voor de portefeuille wordt verwezenlijkt via diversificatie, aangezien de meeste beleggingsfondsen beleggen in een handvol of honderden verschillende effecten - afhankelijk van hun focus.

Beleggingsfondsen zijn gemakkelijk aan te kopen en worden aangeboden door verschillende financiële instellingen, en bieden zo toegang tot een groot scala aan fondsen, vaak met vergelijkbare mandaten. Deze toegankelijkheid verhoogt de concurrentie in de sector, wat beleggers normaal een grotere keuzevrijheid en goedkopere prijzen oplevert.

De koers van beleggingsfondsen wordt doorgaans een keer per dag bepaald, aan het einde van de handelsdag. Dit betekent dat alle beleggers die op een bepaalde dag aandelen kopen of verkopen dit tegen dezelfde prijs doen. Daarnaast is de vereiste minimumbelegging bij de meeste beleggingsfondsen laag, wat hen tot een betaalbare en toegankelijke optie maakt, waardoor het weinig uitmaakt hoe vermogend de belegger is.

De herbelegging van dividenden is een andere reden waarom vele beleggers kiezen voor beleggingsfondsen. Wanneer er dividenden en andere rente-inkomsten uitgekeerd worden, kunnen ze gebruikt worden om nieuwe aandelen in het beleggingsfonds te kopen, waardoor ze u belegging op termijn helpen groeien.

Hoe komt de prijs van beleggingsfondsen tot stand?

Misschien vraagt u zich af wat de extra kosten of vergoedingen zijn die een beleggingsfonds in rekening brengt.

Hoewel beleggingsfondsen diverse kosten, in rekening brengen, zijn de belangrijkste kosten waarmee u rekening moet houden de lopende kosten. Dit is de jaarlijkse vergoeding voor het beheer van het beleggingsfonds en dekt de operationele kosten, administratieve kosten en de beheervergoeding. De lopende kosten worden afgetrokken van het fondsvermogen en komen tot uiting in de intrinsieke of netto-inventariswaarde (NAV).

De prijs van beleggingsfondsen wordt beïnvloed door allerlei factoren, bijvoorbeeld de omstandigheden op de markt - zoals wijzigingen in het algemene beursklimaat, economische indicatoren of het vertrouwen van beleggers - en de resultaten van de onderliggende beleggingen zoals effecten, alternatieve beleggingen of derivaten waarin het fonds belegt.

De uitgevende instelling van een beleggingsfonds berekent een prijs (NAV, of net asset value) die overeenstemt met de waarde van alle onderliggende instrumenten, gedeeld door het aantal deelbewijzen in omloop. Deze intrinsieke waarde of netto-inventariswaarde (NAV) wordt doorgaans dagelijks berekend, maar voor sommige instrumenten wordt de prijs minder frequent berekend, bijvoorbeeld wekelijks of maandelijks.

Welke verschillende soorten beleggingsfondsen zijn er?

Er zijn verschillende soorten beleggingsfondsen:

• Geldmarktfondsen. Deze beleggingsfondsen investeren in kortlopende, weinig riskante obligaties van hoge kwaliteit.
• Obligatiefondsen. Deze houden een hoger risico in dan geldmarktfondsen en beleggen op lange termijn in obligaties, zoals aangegeven in de beleggingsdoelstelling van het fonds.
• Aandelenfondsen. Deze beleggingsfondsen beleggen rechtstreeks in aandelen van bedrijven.
• Gemengde of mixfondsen. Deze beleggingsfondsen investeren in een combinatie van activa, zoals aandelen, obligaties of andere beleggingsfondsen.
• Alternatieve beleggingsfondsen. Deze beleggingsfondsen beleggen in onconventionele activa zoals infrastructuur, afgeleide producten, private equity en niet-beursgenoteerde producten.

Een prospectus of het Essentiële-Informatiedocument (EID of KID in het Engels) zijn documenten die een handig hulpmiddel kunnen zijn om beleggingsfondsen te selecteren. Ze bevatten informatie over het fonds, zoals zijn doelstellingen, kosten en vergoedingen, prestaties in het verleden en andere belangrijke eigenschappen.

Wat is het verschil tussen actief beheerde fondsen en indexfondsen?

• Actief beheerde fondsen. Actief beheerde beleggingsfondsen proberen beter te presteren dan de markt. Deze fondsen worden beheerd door ervaren portefeuillebeheerders die beleggingen selecteren die naar hun inzicht beter zullen presteren dan de benchmark (referentiewaarde voor de markt). Deze aanpak gaat veelal met hogere kosten gepaard, waardoor actief beheerde beleggingsfondsen doorgaans als een riskantere keuze worden beschouwd.
• Indexfondsen.  Indexfondsen zijn ontworpen om het rendement van een specifieke index zoals de AEX te evenaren - in plaats van het te overtreffen. Ze zijn doorgaans een goedkope manier om te beleggen en worden vaak gezien als een weinig riskante optie voor beleggers.

Hoe gaan beleggingsfondsen om met dividenden?

Dividenden zijn het gedeelte van de winst van een bedrijf dat aan aandeelhouders uitgekeerd wordt. Beleggingsfondsen die dividend uitkerende of rentedragende effecten bezitten, storten deze inkomsten indirect door aan de beleggers van het beleggingsfonds. Het bedrijf keurt het dividendbedrag goed op basis van de financiële resultaten. Alle uitkeringen van de onderliggende effecten worden in principe gewoon toegevoegd aan het totale netto vermogen van het beleggingsfonds.

Dividenden vertegenwoordigen een deel van de bedrijfswinst. Bedrijven die het financieel goed doen keren vaak een klein deel van hun winsten uit aan aandeelhouders in de vorm van dividenden. Elke aandeelhouder ontvangt een vast bedrag op elk aandeel dat hij bezit.

Bij beleggingsfondsen met een hoog dividendrendement kan dit zelfs een groot percentage van het totale rendement uitmaken. Het beleggingsfonds bepaalt de frequentie van de dividenduitkeringen. Het is bijgevolg mogelijk dat de uitkeringen aan beleggers niet 100% overeenstemmen met de uitkeringen die het fonds zelf ontvangt.

Beleggingsfondsen kunnen ook in een kapitalisatieversie (accumulerend of niet-dividenduitkerend) voorkomen, waarbij alle inkomsten die het fonds ontvangt op de onderliggende beleggingen in principe meteen herbelegd worden in het beleggingsfonds.

Een beleggingsfonds kan daarnaast ook het label INC (INCOME) of DIST (DISTRIBUTION) krijgen, achtervoegsels die doorgaans geassocieerd worden met de manier waarop beleggingsfondsen inkomsten of dividenden uitkeren aan beleggers. Deze inkomsten kunnen rechtstreeks afkomstig zijn van de onderliggende waarden van het fonds, maar als ze afkomstig zijn van de opbrengsten op een verkoop in de portefeuille, kunnen ze ook een deel van het feitelijke fondsrendement zijn dat aan beleggers wordt uitbetaald.

Wanneer het fonds dividenden ontvangt, worden ze in cash of veilige, liquide schuldinstrumenten aangehouden (ook wel ‘kasequivalenten’ genoemd). Door deze extra inkomsten gaat de waarde van het beheerde vermogen omhoog, en zult u de intrinsieke waarde (NAV) zien stijgen zodra deze dividenden ontvangen worden.

Het ontvangen dividend zorgt meestal voor een overeenkomstige daling van de onderliggende aandelenkoers. Het ontvangen dividend heeft bijgevolg geen effect op de waarde van het beleggingsfonds. Wanneer de beheerder van het beleggingsfonds vervolgens vindt dat de tijd rijp is, neemt hij de uitgekeerde dividenden en belegt ze, zodat ook dat geld kan renderen.