De werkelijke kost van kostenratio's: Verspil je geld?

Beleggen in verschillende fondsen, zoals beleggingsfondsen en exchange-traded funds (ETF's), brengt kosten met zich mee, waarvan sommige niet meteen zichtbaar zijn. Kostenratio’s, uitgedrukt als een percentage van het fondsvermogen, worden jaarlijks afgetrokken van de Netto Inventariswaarde (NIW) van het fonds. Dit verkleint indirect het rendement op je beleggingen.

Een hogere kostenratio betekent dat jaarlijks een groter deel van je rendement verdwijnt. Door de jaren heen stapelen deze kosten zich op, wat een aanzienlijke impact kan hebben op de opbouw van je vermogen op de lange termijn.

Waarom kostenratio's belangrijker zijn dan je denkt

Kostenratio's lijken misschien klein, maar ze hebben een grote invloed op het langetermijnrendement van beleggingen. In tegenstelling tot transactie­kosten, die per transactie worden aangerekend, worden kostenratio's regelmatig in mindering gebracht op het vermogen van het fonds. Dit vermindert het totale rendement zonder dat de belegger hier direct iets van merkt.

Een fonds met een hoge kostenratio (bijvoorbeeld 1%) zal het rendement aantasten, zelfs in jaren waarin de prestaties zwak zijn. Omdat deze kosten zich opstapelen, ontstaat er een steeds groter verschil tussen wat een belegger in een goedkoper fonds (bijvoorbeeld 0,2%) had kunnen verdienen en een duurdere optie.

Stel bijvoorbeeld dat een belegging van USD 100.000 tegen 7% per jaar groeit over 30 jaar:

• Met een kostenratio van 1% bedraagt de eindwaarde ongeveer USD 574.000.
• Met een kostenratio van 0,2% bedraagt de eindwaarde ongeveer USD 720.000.

Het verschil—bijna USD 146.000—laat zien hoe hogere kostenratio's op de lange termijn aanzienlijk minder vermogen opleveren.

Hoe worden kostenratio's betaald?

Kostenratio's worden automatisch ingehouden op fondsniveau. Beleggers krijgen dus nooit rechtstreeks een factuur voor deze kosten, maar het totale fondsvermogen wordt dagelijks verlaagd met het percentage van de kostenratio voordat de NIW wordt berekend.

Zelfs als een fonds goede prestaties levert, snoept een hoge kostenratio voortdurend mee, wat de opbouw van vermogen op lange termijn beperkt. Over meerdere decennia kunnen zelfs kleine procentuele verschillen leiden tot aanzienlijk minder winst.

Waar kostenratio's precies voor worden gebruikt

Kostenratio's dekken de doorlopende operationele kosten van een fonds en zorgen ervoor dat het efficiënt kan draaien. De hoogte van deze kosten verschilt naargelang het fonds actief of passief wordt beheerd.

Belangrijke onderdelen van een kostenratio:

• Beheervergoedingen voor het fonds. In beleggingsfondsen vind je kosten voor portfoliomanagers en analisten die verantwoordelijk zijn voor beleggingsbeslissingen.
• Boekhoudkundige en juridische kosten. Uitgaven voor naleving van regelgeving, onafhankelijke controles en het bestuur van het fonds.
• Marketing- en distributiekosten. In sommige beleggingsfondsen opgenomen als 12b-1-kosten, die reclame, verkoopcommissies en vergoeding voor tussenpersonen dekken.
• Administratieve kosten. Uitgaven voor administratie, verplichte rapportages en de dagelijkse werking van het fonds (indien opgenomen in de fondsstructuur).

Actief beheerde fondsen hebben doorgaans hogere kostenratio's (gemiddeld 0,75%–1,5%) door regelmatige handel, onderzoek en portfoliotoezicht, terwijl passieve fondsen (index-ETF's en beleggingsfondsen) goedkoper zijn (kostenratio's voor ETF's vaak 0,03%–0,25%) omdat ze een marktindex volgen met minimale tussenkomst.