Waarom uw bank steeds van naam verandert: Europa’s stille consolidatie

Een stille herindeling van het financiële systeem

De economische logica is eenvoudig: grotere banken kunnen overlappende kantoren sluiten, het hoofdkantoor afslanken en IT- en compliance kosten over meer klanten uitsmeren. De ECB pleit al langer voor meer consolidatie om het systeem sterker en minder verspreid te maken.

Toch houden politieke en juridische regels de meeste activiteit binnen de landsgrenzen. Overheden willen sterke banken, maar ook lokale banen, kantoren en invloed beschermen. Daarom is de verwachting dat binnenlandse deals voorlopig de norm blijven, terwijl grensoverschrijdende fusies beperkt blijven.

Zo gebeurt dit op drie verschillende manieren. Landen als Italië gaan snel, met de nodige dramatiek. Landen als Denemarken consolideren ordelijker. Grote systemen als Spanje, Frankrijk en Duitsland zitten ertussenin: een mix van gedurfde stappen en interne opschoning.

Italië en Denemarken: drama en discipline

Italië is het duidelijkste voorbeeld van de verschuivingen binnen banken. Monte dei Paschi di Siena (BMPS) wil Mediobanca (MB) overnemen en zo een derde pijler vormen naast Intesa Sanpaolo (ISP) en UniCredit (UCG).

Achter de schermen staat een hechte kring invloedrijke aandeelhouders, waaronder Delfin en Francesco Gaetano Caltagirone, met belangen in BMPS, Mediobanca en Generali. In de Italiaanse media heet dit netwerk het “salotto buono”: de 'gezellige' achterkamer waar deals worden gesmeed.

Intussen melden meerdere media dat aanklagers in Milaan mogelijke afspraken/marktmanipulatie rond het bod onderzoeken. Dit onderstreept de extra governance- en politieke risico’s.

Denemarken laat een ordelijker variant zien. Sydbank, Arbejdernes Landsbank en Vestjysk Bank willen samen AL Sydbank vormen, een van de grootste banken van het land. Het doel: schaal in een kleine, sterk concurrerende markt, minder overlap in kantoren, gezamenlijke IT en meer budget voor technologie. De belangrijkste risico’s liggen hier in uitvoering en cultuur, minder in politiek.

Grote systemen en ingewikkelde politiek

Spanje laat zien wat er gebeurt als grote ambitie botst met politieke grenzen. BBVA bracht een vijandig bod uit op Banco Sabadell (SAB) om een van Europa’s grootste banken te vormen. Na een lange strijd schaarde slechts een minderheid van de Sabadell-aandeelhouders zich achter het voorstel, terwijl de regering zorgen uitte over banenverlies en te sterke lokale concentratie.

Frankrijk kiest voor interne consolidatie. Société Générale (GLE) voegt het eigen 'retailnetwerk' en dat van Crédit du Nord samen onder één merk. Dit heeft als doel kosten te verlagen door dubbele kantoren en systemen te schrappen.

Duitsland blijft het land van veel kleine banken. Spaarbanken en coöperatieve banken domineren lokale markten en hebben vaak sterke regionale politieke banden. Het aantal instellingen daalt wel elk jaar, maar de vooruitgang is gestaag.

Overal zien we hetzelfde verhaal: binnenlandse consolidatie is toegestaan, vaak zelfs welkom. Grensoverschrijdende deals blijven moeilijk, en overheden kijken kritisch mee bij elke fusie die de nationale vlag op het hoofdkantoor zou veranderen.

Belangrijke risico’s

De risico’s in dit fusieverhaal zitten vooral in uitvoering, governance en politiek. IT-migraties, merktransities en het sluiten van kantoren zijn complex taken. Projecten zoals die in Frankrijk of AL Sydbank in Denemarken vergen vaak jaren voordat beloofde kostenbesparingen zichtbaar worden.

Governance is een tweede kwetsbaarheid: de onderzoeken in Italië rond Banca Monte dei Paschi di Siena en Mediobanca laten zien hoe hechte aandeelhouderskringen, agressieve tactieken of gebrekkige transparantie kunnen uitmonden in juridische en toezichtproblemen.

Tot slot speelt de politiek een belangrijke rol: overheden kunnen deals vertragen of blokkeren, zoals in Spanje. Ook kunnen ze voorwaarden opleggen die de baten verkleinen, terwijl toezichthouders extra kapitaalbuffers kunnen eisen en zo de dividendgroei afremmen.

Tips voor beleggers

Voor langetermijnbeleggers is consolidatie eerder een structurele trend dan een snelle trade. Kijk dus vooral naar structurele kostenbesparingen en de cost/ income-ontwikkeling over meerdere jaren, niet alleen naar de krantenkoppen.

Let ook op eigendomsstructuur en de politiek: complexe structuren of sterke staatsinvloed kunnen voor onduidelijkheid zorgen en fusies in jarenlange trajecten laten verzanden. Hetzelfde geldt voor het politieke speelveld, een draai in het beleid kan voorwaarden toevoegen of deals blokkeren.

Denk tot slot in scenario’s: wat als de fusie afketst of de politiek draait? Dit is precies waarom spreiding over landen en banken verstandig is, in plaats van alles op één “winnaar” te zetten.

Van megafusies naar een stille herindeling

De Europese fusiegolf is echt, maar oogt meer als een voorzichtige herindeling van oude grenzen dan als een nieuwe, grenzeloze kaart. In plaats van enkele continentale winnaars zien we sterkere nationale groepen, opruiming binnen bestaande banken en veel kleine lokale fusies die pas opvallen als je inzoomt. Voor klanten betekent dat vaak een nieuw logo en minder kantoren. Voor beleggers is het een mix van betere schaal, mogelijk een hoger dividend en een web van governance- en politieke risico’s die per land sterk verschillen.

Onze waanzinnige voorspellingen voor 2026

Deze week hebben we weer onze Outrageous Predictions gelanceerd. 9 waanzinnige voorspellingen die waarschijnlijk niet uitkomen... Maar helemaal onmogelijk is het ook weer niet. Van doorbraken in quantum computing en Taylor Swift die met haar bruiloft de wereldeconomie een boost geeft, tot een AI-bot als CEO of overgewichtsmedicijnen voor uw hond. Zet uw gedachten op scherp en lees onze Outrageous Predictions: