Pump & Dump: valkuilen herkennen en uzelf beschermen

Wat is Pump & Dump-fraude?

Pump & dump is een vorm van beleggingsfraude waarbij fraudeurs met valse informatie de prijs van een aandeel opblazen. Via verschillende social media beweren deze fraudeurs bijvoorbeeld insiderinformatie te hebben en beloven snelle winsten als u nu bepaalde aandelen koopt. Vaak gaat het over kleine, minder bekende aandelen die makkelijker te manipuleren zijn. Door de instroom aan nieuwe beleggers stijgt de koers vervolgens hard (‘pumpen’), waarna de fraudeur hun eigen aandelen op het hoogtepunt verkopen (‘dumpen’). Het resultaat: de prijs stort in en andere beleggers blijven met grote verliezen achter.

Het omgekeerde gebeurt overigens ook wel eens. Een aandeel wordt dan de vernieling ingepraat zodat de fraudeurs goedkoop kunnen instappen. Deze vorm van fraude wordt ook wel Trash & Cash genoemd.

Bekende voorbeelden van Pump & Dump

Pump & dump-fraude is helaas geen nieuw fenomeen en er zijn door de jaren heen verschillende opmerkelijke gevallen geweest. Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk die van Jordan Belfort en zijn firma Stratton Oakmont. In de jaren '90 waren zij betrokken bij pump & dump-activiteiten en manipuleerden ze de prijzen van aandelen door enthousiaste maar misleidende promoties, waarna ze hun eigen aandelen tegen hoge prijzen verkochten. Dit veroorzaakte grote verliezen voor hun klanten toen de aandelenkoersen instortten. U kent het verhaal ongetwijfeld uit de film (en het boek) "The Wolf of Wall Street".

Een ander bekend voorbeeld is Enron in 2001, waarbij het management zelf werkte aan de pump & dump. Ze plaatsten op een forum positieve voorspellingen over het bedrijf en vervalsten bovendien de cijfers. 29 managers verkochten hun aandelen vervolgens op de top voor in totaal meer dan een miljard dollar. De koers stortte in van 90 dollar tot slechts enkel centen, aandeelhouders verloren 11 miljard dollar en het bedrijf ging later bovendien failliet. Recente voorbeelden zijn te vinden in de cryptowereld waar kleine cryptomunten met grote beloftes de hemel in worden gepraat om daarna weer hard crashen. Of de meme-stocks die vooral via Reddit werden opgehypet voordat ze implodeerden.

En nog recenter: in augustus gingen er miljarden in rook op doordat op de Nasdaq zeven kleine Chinese aandelen met meer dan 80% instorten nadat ze eerst volop waren gepromoot via verschillende social media en fora.

De signalen herkennen

Deze voorbeelden tonen aan hoe beleggers kwetsbaar kunnen zijn voor oplichting door gehaaide fraudeurs en dat het behoorlijk kan zijn om te herkennen. Toch zijn er een aantal signalen die kunnen wijzen op een mogelijke Pump & Dump-fraude:

• Ongevraagd advies: Ontvangt u onverwachte berichten via sociale media of online forums, wees dan extra voorzichtig. Vooral als ze van onbekende of niet-vertrouwde bronnen komen, maar neem natuurlijk ook van (verre) kennissen niet zomaar aan wat ze zeggen.
• Onrealistische beloften: Wordt er beloofd dat u snel rijk kunt worden met een specifieke belegging? Vaak zijn deze beloftes te mooi om waar te zijn. Bedenk u daarnaast dat meer (mogelijk) rendement ook altijd met meer risico gepaard gaat.
• Druk om snel te handelen: Fraudeurs gebruiken vaak tijdsdruk om te voorkomen dat beleggers de tijd nemen om goed onderzoek te doen.

Wat u verder nog kunt doen

1. Doe uw eigen onderzoek: Vertrouw niet blindelings op de informatie die u ontvangt. Controleer de bron en bevraag de geloofwaardigheid van het advies.
2. Verifieer informatie: Lees de winstcijfers, bedrijfsrapporten, nieuwsberichten en bijvoorbeeld financiële analyses van erkende experts om een weloverwogen besluit te nemen.
3. Wees sceptisch over "insider"-informatie: Vaak is "vertrouwelijke informatie" niet betrouwbaar en kan het een tactiek zijn om u te manipuleren.
4. Meld het wanneer u een Pump & Dump vermoedt: laat het onze klantenserivce weten via de chat, support-ticket of de telefoon

Kortom

Laat u niet gek maken door FOMO en grote praatjes, maar wees realistisch en doe uw eigen onderzoek voordat u in een aandeel (of ander beleggingsinstrument) stapt. 

Let op: beleggen brengt risico's met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden. Prestaties in het verleden bieden geen garanties voor de toekomst. Saxo geeft geen beleggingsadvies.
De in dit artikel genoemde instrumenten kunnen zijn uitgegeven door een partner van wie Saxo promotievergoedingen, betalingen of retrocessies ontvangt. Hoewel Saxo mogelijk een vergoeding krijgt uit deze samenwerkingen, is alle inhoud opgesteld met als doel u waardevolle informatie en keuzemogelijkheden te bieden.