Hoe word je rijk?

Eén marshmellow nu of twee straks?

In de jaren zestig en zeventig deed een Amerikaanse professor – Walter Mischel - onderzoek naar het gedrag van kinderen. Het meest beroemd is wel zijn ‘marshmallowtest’. Hierin kregen jonge kinderen van de onderzoeker een marshmallow. Ze mochten deze direct opeten, maar als ze konden wachten zouden ze bij de terugkeer van de onderzoeker (na zo’n 10 – 20 minuten), een extra marshmallow krijgen. Anders gezegd: of nu direct 1 marshmallow of straks twee.  

Een aantal maalde niet om de tweede marshmallow en at direct de gepresenteerde marshmallow op. Anderen waren echter wel in staat te wachten en kregen dus een extra marshmallow als beloning. ‘Nou, leuk’ zult u wellicht denken. Maar wat heeft dit te maken met rijk worden? 

Dat is het tweede gedeelte van het onderzoek. De professor volgde de kinderen en onderzocht na een aantal jaar hoe het – in algemene zin - met de kinderen ging. Het bleek dat de kinderen die in staat waren geweest om hun eerste impuls (‘hier met die ene marshmallow!’) te beheersen er in het leven als volwassenen er in algemene zin beter voorstonden. Kortom, ze waren succesvoller. 

Natuurlijk zijn er altijd tegenwerpingen te maken over onderzoeksopzet en interpretatie maar het kunnen beheersen van impulsen en emoties lijkt een van de pijlers van een succesvol leven te zijn. Voor meer achtergrond: hier een interview met deze professor Mischel. 

Sparen of uitgeven?

Kunnen we bovenstaand voorbeeld gebruiken om de omgang met geld te verklaren? Dat zou betekenen dat er mensen zijn die direct hun geld consumeren (‘hier met die ene marshmallow!’) en dat er mensen zijn die in staat zijn om het te sparen. En daarmee samenhangend: is de neiging (en capaciteit) tot sparen aangeboren of niet?  

In een korte zoektocht op het internet kwam ik niet zo heel veel tegen. Maar de vraag op zichzelf is al interessant, en zelfs zonder deze wetenschappelijk te beantwoorden kunt u er al wat mee. U kunt bijvoorbeeld de uitgangspunten formuleren die een ‘niet-spaarder’ zou kunnen gebruiken om wel te gaan sparen.

Hieronder een (onvolledige) opsomming: 

• De ouders laten het goede voorbeeld zien en daarbij: hoe jonger geleerd, hoe ouder gedaan; 
• De ouders ondersteunen het sparen door het kind ook door het te sponseren (zakgeld, spaargeld en klusjesgeld); 
• Er wordt thuis over geld gepraat en de drie belangrijkste lessen over geld passeren de revue: 
  • U moet iets doen voor uw geld, 
  • U moet geldstromen plannen, 
  • Met geld maakt men geld; 

En als je wat groter bent:

• Spaar automatisch. Daarmee wordt het een ‘no-brainer’ waar verder niet over nagedacht hoeft te worden; 
• Kies voor een realistisch bedrag dat ook gespaard kan worden als het financieel wat tegen zit; 
• Behandel het spaarpotje als ‘spaarpot voor later’ en niet als pot waar ook de exotische vakantie van betaald kan worden. 

Voor de van nature ‘niet-spaarder’ zijn de drie twee punten uiteindelijk de belangrijkste. Maak het sparen een automatisme met beperkte impact op het dagelijks leven. Het spaarpotje zal dan automatisch groeien.  

Neem dit voorbeeld van een spaarder versus een spender. De spaarder spaart gemiddeld € 10 per week vanaf zijn geboorte en de spender geeft dit tientje uit. De rentevergoeding bedraagt gedurende de gehele 18 jaar 1,5%. Op zijn 18e verjaardag heeft de spender € 0 op zijn spaarrekening staan en de spaarder heeft ruim € 10.500 op zijn rekening staan. Oftewel, sparen loont! Maar kan het beter? 

Alleen maar sparen of ook (laten) beleggen?

Maar kan de spaarder nog verstandiger met zijn geld omgaan? Want een van de lessen die de jeugd idealiter meekrijgt is: met geld maak je geld. De spaarder is in ieder geval in staat om geld te verzamelen. Dat is natuurlijk een eerste vereiste. Maar past hij de wijsheid ‘met geld maak je geld’ voldoende toe? Zijn er geen alternatieven om geld voor je te laten werken behalve sparen? 

Ja, die zijn er. Maar dat betekent wel dat de spaarder uit zijn comfortzone dient te komen. Want een van de meest aantrekkelijke zaken van sparen is de wetenschap ‘dat het geld er is’. Het rendement op het spaargeld is weliswaar laag, maar het geld is er. Nu, morgen en volgende maand. Deze zekerheid biedt comfort op de korte termijn maar is vanuit een rendementsperspectief niet het meest optimale. Langetermijninvesteringen leveren doorgaans meer op dan de korte termijn spaarvergoeding. Denk hierbij aan het kopen van bijvoorbeeld een huis of aan beleggen op de beurs. Maar daar komen ook andere en meer risico's bij kijken.

Waarom zou een spaarder een belegger willen worden (en waarom niet)? 

De slimme spaarder kan zich in ieder geval eens verdiepen in de historische rendementen van beleggen op de beurs. Daarmee is het zeker nog geen verplichting geworden om het te gaan doen, maar de spaarder kan dan wel een betere, rationele en op feiten gebaseerde afweging maken.  De uiteindelijke afweging is een heel persoonlijke. Beleggen kent immers andere en meer risico's dan sparen, en uw inleg kan ook minder waard worden. En er zijn nou eenmaal mensen die niet bereid zijn of geen behoefte hebben tot het nemen van risico. Deze groep zal blijven sparen - dat is ook hun goed recht natuurlijk - en de beperkte vergoeding hierop nemen ze voor lief. 

Toch is het goed te beseffen dat sparen ook geen garantie op rendement kent. Immers, ook spaarders hebben te maken met inflatie en – als het vermogen groter wordt – vermogensrendementsheffing. Het kan dan – zeker met de lage of negatieve spaarrente - best een uitdaging zijn om een positief rendement te maken met sparen. 

Wat voor rendement u dan kunt verwachten met beleggen? Tja, dat is een lastige vraag. Dat verschilt aan wie u het vraagt en naar welke periode u kijkt. Maar een wereldwijd mandje aandelen heeft vanaf december 1987 tot eind 2018 gemiddeld 7,5% per jaar opgeleverd.  

En daar waren goede en uiteraard minder goede jaren bij. Immers, de waarde van uw beleggingen kan fluctueren. En in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Maar gelooft u dat beleggen – op de lange termijn! - een hoger rendement geeft dan sparen? Dan wordt het toch wel interessant om Excel aan te zetten voor wat sommetjes: als u er bijvoorbeeld vanuit zou gaan dat beleggen op de lange termijn gemiddeld 3% meer oplevert dan sparen, dan heeft u al de basis voor een relevante rekensom. (Historisch gezien is het verschil overigens zelfs nog iets meer.)  

Voorbeeld 

Die ’spaarder’ die al als baby een tientje per week spaarde, wat zou hij gehad hebben als hij geen 1,5% rente had gehad, maar een rendement van 4,5% met beleggen had behaald? Het bedrag na 18 jaar beleggen tegen het fictieve rendement van 4,5% leverde een eindresultaat van ruim € 14.500 op. En als we zouden rekenen met het rendement van een wereldwijd gespreid aandelenmandje (7,5%), dan gaat het opeens nog heel veel harder. De uitkomst is dan na 18 jaar ruim € 19.000. 

De vragen om voor uzelf te beantwoorden zijn dus veel eerder: gelooft u dat beleggen op langere termijn – en hoe langer, hoe beter – meer oplevert dan sparen? En de tweede vraag is: kunt u zich voor echt lange tijd committeren aan het niet eten van de marshmallows? 

Kortom: hoe wordt u (financieel) rijk? 

Vooral jong beginnen met geld voor u te laten werken. Einstein noemde rente op rente – ofwel de samengestelde interest – niet voor niets het 8e wereldwonder. En vooral op de lange termijn bewijst dit wereldwonder zijn kracht. Kijkt u even mee met een voorbeeld van een belegger die over langere periode een gemiddeld rendement weet te behalen van 5% of 7%. Een paar voorbeelden (vóór belasting en inflatie): 

Het rendement is dus belangrijk, maar de tijd ook. Want als de 50-jarige nog 10 jaar doorgaat met beleggen is de € 500.000 in het huidige rekenvoorbeeld verdubbeld naar meer dan € 1.000.000. Zelf narekenen? Dat kan via de tool van berekenhet.nl. Vul bij de inleg 100 euro per maand in, bij de looptijd 60 jaar en het eindkapitaal €1.000.000. Dan zie je dat met een verwacht rendement van ongeveer 7 procent het bedrag in 10 jaar kan verdubbelen. 

Inleg per maand	Aantal jaren	Verwacht rendement	Inleg	Eindresultaat
€ 100	25	5%	€ 30.000	€ 58.812
€ 100	50	5%	€ 60.000	€ 257.971
€ 100	25	7%	€ 30.000	€ 78.747
€ 100	50	7%	€ 60.000	€ 506.141

Dus hoe wordt u  rijk? Geboren worden met het spaarders-gen, marshmallows niet lekker vinden en daarbij vanaf zo jong mogelijke leeftijd zorgen dat u uw geld voor u laat werken. En dat een leven lang. 

Zelf beleggen of laten beleggen? 

Wilt u beginnen met zelf beleggen? Met een gebruiksvriendelijk platform, slimme tools en de kennis en inspiratie van experts, heeft u bij Saxo alles om slimme beleggingsbeslissingen te nemen op één plek: het SaxoInvestor-platform. U belegt zelf, maar staat er nooit alleen voor. Lees hier meer over zelf beleggen bij Saxo Bank. Of doe inspiratie op en schrijf u nu in voor het webinar Sectorbeleggen in thema’s en trends, waarin u meer te weten komt over beleggen in biotech, duurzame energie en robotica. Laat u liever (een deel van) uw vermogen beleggen? Ontdek dan ook onze asset-managementoplossing SaxoWealthCare.

Beleggen kent risico's, uw inleg kan minder waard worden.